جایگاه و چالش های توسعه و بهینه سازی فنآوری تولید سوخت زیستی ریزجلبکی در ایران و جهان

ایران کشوری غنی از منابع طبیعی سوختی است که برای تأمین انرژی و نیز اقتصاد کشور از اهمیت شایانی برخوردارند.  با این وجود، محدود بودن منابع سوخت فسیلی در کنار آلودگی های زیست محیطی ناشی از احتراق آن ها جستجوی منابع جایگزین تجدیدپذیر و پاک را ضروری می سازد. فن آوری تولید سوخت زیستی یکی از زمینه های پرداخته شده با هدف مذکور در جهان و نیز ایران بوده است. بیشتر توجه در تولید سوخت زیستی معطوف به استفاده از بیومس گیاهی، ضایعات کشاورزی، پسماندهای جامد و لجنهای دفعی تصفیه خانه های فاضلاب بوده است. بااین حال در دهه اخیر کشت ریزجلبک ها به عنوان گزینه ای دیگر برای تولید بیومس مطرح شده است. رشد سریع ریزجلبک ها و امکان کشت آنها در تمام فصول در کنار توانایی برخی سویه ها در تولید مقدار قابل توجه مواد روغنی برای تولید بیودیزل، رشد در صورت تأمین مواد غذایی نسبتاً کم هزینه و نور و بالاخره عدم نیاز به استفاده از زمینه ای قابل کشت ریزجلبک ها را در بحث سوخت زیستی بر منابع گیاهی برتری داده است. برای صنعتی سازی و تولید در مقیاس وسیع سوخت از بیومس ریزجلبکی فن آوریهای مختلفی را می توان به کار گرفت تا فرآیند تولید بهینه شده و چه از نظر صرفه اقتصادی و چه از نظر بازده انرژی جوابگوی نیازهای این بخش باشد. از جمله این فن آوریها میتوان به مهندسی ژنتیک سلول های جلبکی تیپ وحشی، مهندسی فرآیندهای تولید، طراحی و بهینه سازی فتوبیورآکتورهای با راندمان قابل قبول و نیز علم ریز فن آوری اشاره کرد. در این مقاله ضمن بیان مزایای ریزجلبک ها در استفاده در صنعت تولید سوخت زیستی به تشریح نقش این فن آوریها در این زمینه پرداخته می شود. هم چنین سوابق مطالعات مربوطه در دنیا و جایگاه آن ها در کشور ایران ذکر خواهند شد. امید است با توجه به این موارد بتوان راه را برای پیشرفت کشور در زمینه بیوانرژی و کسب درآمد و اشتغال زایی در کنار رشد علمی در این زمینه باز کرد.