بررسی نقش تستوسترون سرم و سیترات ادرار در ایجاد سنگ های ادراری در مردان و زنان

مقدمه: سنگ های سیستم ادراری از بیماری های شایع است و هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش و تأثیر سطح تستوسترون سرم و نیز سطح سیترات ادرار برروی سنگ سازی در مرد و زن و استفاده از یافته های احتمالی در جلوگیری از ساخته شدن سنگ های ادراری می باشد.

روش بررسی: این مطالعه از نوع case control و به روش آینده نگر از شهریور سال 1381 تا شهریور 1382 بر روی 200 بیمار که به درمانگاه ارولوژی بیمارستان امام خمینی و کلینیک سنگ شکنی صدا و سیما ی تهران مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار گرفتند، افراد مورد مطالعه در 2 گروه 100 نفری مرد و زن قرار گرفتند. در هر گروه 50 نفر بیمار سنگ ساز بودند و 50 نفر دیگر افراد شاهد که هیچ سابقه ای از سنگ در سیستم ادراری نداشتند، دامنه سنی افراد مورد مطالعه از 17 تا 60 سال بود و تمام آزمایشات تعیین سطح سیترات ادرار 24 ساعت و تستوسترون سرم در یک آزمایشگاه واحد انجام گردید.

نتایج: در گروه مردان در افراد با سابقه سنگ ادراری سطح متوسط تست وسترون سرم ng/ml 6.67±9.99 و در گروه شاهد این میزان ng/ml 9.3±12.53 بود. در گروه زنان، در افراد سنگ ساز متوسط سطح تستوسترون حدود ng/ml 1.6±1.01 را نشان داد و در افراد غیر سنگ ساز شاهد ng/ml 0.65+1.14 به دست آمد. در ارتباط با سطح سیترات در ادرار 24 ساعته، در مردان سنگ ساز متوسط سیترات mg/24 hrs 95.5 بود که انحراف معیار 89 را در بر داشت درحالی که در گروه شاهد سطح متوسط سیترات mg/24 hrs 148.6 با انحراف معیار 119 به دست آمد و با توجه به یافته فوق ارتباط معنی داری دیده شد که نشانگر نقش احتمالی جلوگیری کننده سنگ سازی توسط سیترات ادرار است. در گروه زنان نیز یافته مشابهی دیده شد که سطح متوسط ادراری به ترتیب: mg/24 hrs 106.2 و 142.1 در بیماران زن سنگ ساز و غیر سنگ ساز بود.

نتیجه گیرِی: براساس یافته های تحقیق، اختلاف معنی داری بین گروه سنگ ساز و غیر سنگ ساز در ارتباط با سطح تستوسترون سرم دیده نشد و به نظر نمی رسد که سطح تستوسترون سرم نقش قابل ارایه ای درارتباط با سنگ سازی داشته باشد، در حالی که سطح سیترات ادرار ارتباط مستقیمی با میزان بروز سنگ سازی در مرد و زن داشت که احتمالاَ می تواند به عنوان عامل باز دارنده سنگ سازی عمل کند.