بررسی سرعت هدایت عصبی در اندام دارای فیستول شریانی - وریدی در بیماران همودیالیزی

مقدمه: فیستول های شریانی - وریدی آسان ترین و سریع ترین راه دستیابی به عروق جهت انجام همودیالیز طولانی مدت هستند. با این وجود عوارض ناشی از فیستول همیشه برای بیمار اجتناب ناپذیر است. نوروپاتی ایسکمیک ناشی از نارسایی شریانی به دنبال کار گذاری فیستول از عوارض مهم به شمار می رود. در این مطالعه با استفاده از روش حساس اندازه گیری سرعت هدایت عصبی (ncv) به بررسی نوروپاتی ناشی از ایسکمی در اندام دارای فیستول در بیماران همودیالیزی پرداخته شده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی بر روی 37 بیمار همودیالیزی بخش همودیالیز بیمارستان شهید محمدی بندرعباس انجام شد. تمام بیمار ان وارد شده به مطالعه فقط دارای یک فیستول دیستال یا پروگزیمال و تنها در یک اندام فوقانی بودند .مطالعه سرعت هدایت عصبی (nerve conduction velocity) ncv عصب مدیان و اولنار در هر دو اندام فوقانی برای همه بیماران صورت گرفت و از اندام فاقد فیستول به عنوان شاهد در مقابل اندام دارای فیستول استفاده گردید.

نتایج: در بیماران دارای فیستول دیستال، ncv حرکتی عصب اولنار به طور معنی داری افزایش یافته (0.034(p= و آمپلی تود دیستال وپروگزیمال عصب اولنار تنها در بیماران غیردیابتی و مبتلا به فشار خون به طو ر معنی داری کاهش یافته بود (0.05p<). در مورد عصب مدیان ncv حسی افزایش یافته آمپلی تود دیستال به طور معنی داری کاهش یافته (0.04(p= ولتانسی تاخیری حسی مدیان افزایش یافته بود (0.02(p=. در بیماران دارای فیستول پروگزیمال آمپلی تود پروگزیمال اولنار و ncv حرکتی مدیان به طور معنی داری نسبت به اندام فاقد فیستول کاهش یافته بود (0.05(p<. هم چنین مشخص گردید که عمر فیستول با اختلالات ncv رابطه معکوس دارد و اکثر بیماران دارای اختلال، کمتر از یکسال از عمر فیستول آن ها می گذرد.

نتیجه گیرِی: حساسیت عصب اولنار نسبت به ایسکمی بیش از حساسیت عصب مدیان می باشد و الیاف حسی سریع تر تحت تأثیر ایسکمی ناشی از فیستول شریانی وریدی قرار می گیرند. تفاوتی از لحاظ محل فیستول و تأثیری در ایجاد نوروپاتی ایسکمیک وجود ندارد. توصیه می گردد جهت غربالگری و بررسی نوروپاتی ایسکمیک در این بیماران، هر 6 ماه یکبار ncv انجام شود.