روش تربیت الگویی در سبک زندگی امام رضا(ع)، الگویی برای تربیت معلم

مهم‏ترین نوع یادگیری انسان، یادگیری مشاهده‏ ای است. بر همین اساس، یکی از روش‏ های تربیت، تربیت به وسیله الگو است، که می‏توان آن را «روش الگویی» نامید. این روش در سرتاسر زندگی و ابعاد مختلف آن کاربرد دارد و از آن ‏جا که محتوای تربیت را به صورت عینی و عملی ارائه می ‏دهد، در انتقال مفاهیم و آموزش برنامه ‏های تربیتی، بسیار مؤثر است. شاید به همین دلیل است که در منابع اسلامی، بر بهره‏گیری از الگو و پیروی  از اسوه‏ های حسنه تأکید شده است. از دریچه ی نگاه شیعه، امامان بزرگوار الگوها و اسوه های فکری، اعتقادی، عملی و اخلاقی می باشند. از این رو، گفتار، رفتار، کردار و تقریر آن بزرگواران دلیل و برهان شرعی است. بدین جهت نجات تنها در پیروی کردن از آنان منحصر گردیده است. عمل و شیوه ی برخورد، تاثیری افزون تر از سخن و کلام دارد. از این جهت می باشد که اگر رفتار انسان « آیینه ی فکر » و « زبان کلام » وی باشد، دگرگون کننده تر و دلنشین تر و تاثیرگذارتر خواهد بود. در سبک زندگی  امام رضا (ع) مصادیق فراوانی وجود دارد که نشانگر استفاده ایشان از روش تربیت الگویی می باشد. از شیوه‏ های اجرایی این روش، می‏توان به الگودهی، الگوپردازی و الگوزدایی اشاره کرد.  مقصود از الگودهی در سیره ی رضوی  ارائه الگوهای مثبت و حقیقی است؛ یعنی الگوهایی که در خارج تحقق یافته و قابل مشاهده است که این، خود می‏تواند به دو صورت ارائه الگو از خویشتن و ارائه الگو از دیگرا ن ارائه شود. مقصود از  الگوپردازی در سیره ی رضوی ارائه الگوهای تخیّلی و فرضی است. در این شیوه معلم الگوهای مطلوبی را در نظر گرفته، به بیان و توصیف ویژگی ‏های آن می‏ پردازد و زمینه را طوری فراهم می‏ کند که دانش آموزان  را به تخیّل و تجسّم یک الگو، یا صحنه و واقعه ‏ای بکشاند. مقصود الگو زدایی در سیره ی رضوی به این معنا که الگوها و شخصیت ‏های منفی چنان ترسیم می‏ شوند که نوعی دلزدگی و نگرشی منفی در دانش آموزان، نسبت به آن الگوها پدید می ‏آید.