چشم اندازی بر مساجد ارتقادهنده ی سلامت

چشم‌اندازی بر مساجد ارتقادهنده‌ی سلامت: مطالعه ای مروری

سابقه و هدف: پژوهش‌های متعدد نشان ‌داده که اماکن مذهبی می‌تواند نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه داشته باشد. ازاین‌رو، پژوهش حاضر به بررسی نقش اماکن مذهبی در ارتقای سلامت جامعه و پیشنهاد راهکار آزمایشی برای تدوین نظام‌نامه‌ی جامع مساجد ارتقادهنده‌ی سلامت پرداخته است.

روش کار: این پژوهش مروری بر اساس دیاگرام پریزما و با جستجوی علمی در پایگاه‌های اطلاعاتی مانند پابمد و ساینس دایرکت صورت گرفته است. بدین صورت که تعداد 20 مقاله‌ی علمی مربوط به ده سال اخیر بررسی شد و همه‌ی اطلاعات مورد نیاز بر اساس اهداف پژوهشی در جدول مناسبی وارد و تحلیل شد. در این پژوهش همه‌ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه‌براین، نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی، پژوهشی مرتبط با مساجد ارتقادهنده‌ی سلامت به زبان فارسی یافت نشد. همه‌ی مطالعات یافت شده به زبان انگلیسی بود که در کشورهای هلند، آمریکا، آفریقا، کنیا و کنگو صورت گرفته بود. بر اساس یافته‌های به‌دست آمده در این مطالعات، اماکن مذهبی و روحانیون نقش مهمی در اعتلای همه‌جانبه‌ی سلامت داشتند. محور اصلی همه‌ی این مطالعات ارتقای سلامت بود که در شاخه‌های مختلفی از جمله توسعه‌ی سلامت معنوی، پیشگیری از انواع سرطان‌ها، ترویج فعالیت بدنی و ورزش، بهداشت فردی، سلامت خانواده، اهدای عضو، ارتقای سلامت اجتماعی، بهداشت تغذیه و مواد غذایی، سلامت مردان و زنان، مراقبت معنوی از بیماران در حال مرگ، بیماری‌های مزمن، سبک زندگی سالم، سرمایه‌های اجتماعی و خودمراقبتی انجام شده بود.

نتیجه‌گیری: به‌منظور طراحی نظام‌نامه‌ی مساجد ارتقادهنده‌ی سلامت، انجام مطالعه‌ ای مقدماتی (پایلوت) ضروری است؛ زیرا آنچه در مطالعات خارجی از آن به اماکن مذهبی تعبیر شده، از نظر محتوای فرهنگی و اعتقادی با کشور ما متفاوت است. از سویی دیگر ایجاد کمیته‌ ای مشترک بین وزارت بهداشت و دیگر نهادهای مرتبط با مساجد نیز می‌تواند بسیار راهگشا باشد.