بررسی زبان شعری خمسه امیر خسرو دهلوی از منظر نقد فرمالیستی

بررسی زبان شعری خمسه امیر خسرو دهلوی از منظر نقد فرمالیستی

بیگمان در پهنه ادب فارسی و در میان شاعران فارسی زبان شبه قاره هند، یکی از برجسته ترین شاعرانی که اثرگذاری قابل توجهی بر شعر فارسی زبان بعد از خود در سرزمین های ایران و هند بر جای گذاشته، امیرخسرو دهلوی است. او در دربار دهلی که محیطی سرشار از علم پروری و ادب دوستی بوده است، با فراغ بال به شعرسرایی می پرداخت و در اثر هم نشینی با مصاحبان عالِم و خردمند، پیشرفت ویژه ای در عرصه ادبی را تجربه نمود.

پژوهش حاضر با هدف نقد فرمالیستی زبان شعری خمسه در آثار امیر خسرو دهلوی، مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش از دید هدف، بنیادی  نظری است. نتایج پژوهش نشان داده است که این اشعار دارای ساختاری منسجم، استوار و هماهنگ بوده که از منظر زبانی ( واژگان، عبارات و نحو )، آوایی ( وزن، قافیه و ردیف ) و زیبایی شناختی ( استعاره، تشبیه، کنایه و ... ) بیانگر تبحر شاعر در شعر سرایی است؛ همچنین نتایج پژوهش بیانگر این است که شاعر در سطح موسیقایی با انتخاب وزن سنگین و کشیده ( فاعلاتن ) و در سطح ادبی با طرح تصاویر متناسب با محتوا فضای آکنده از غم و انده و حسرت را تصویر سازی نموده است.