ارزیابی نقش آموزش پیشگیری و مراقبت از مصدوم ترومایی به مردم و شبکه های بهداشت روستایی در سال های 80 تا 1384

روش برسی: این مطالعه به صورت مداخله ای- مقطعی در منطقه ی مهران در استان ایلام در نزدیکی مرز ایران با عراق اجرا شد. دوره های آموزش مراقبت های پیشرفته ی تروما برای پزشکان و پرستاران، دوره های مراقبت های پایه ی تکمیلی تروما جهت کارشناسان اورژانس مهران، بیمارستان ایلام و بهورزان، مراقبت های پایه ی تروما برای افراد عادی با تحصیلات بالا و دوره های چند ساعته ی کمک های اولیه و اقدامات ساده برای مردم عادی طراحی شد. پس از اجرای این دوره های آموزشی، اطلاعات مصدومین تروما که به اورژانس مهران یا بیمارستان دانشگاهی ایلام مراجعه کردند، ثبت و میزان مرگ و میر و تغییرات فیزیولوژیک آن ها با استفاده از درجه بندی شدت جراحت فیزیولوژیک (pss) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: در طول دوره ی آموزش، 185 پزشک و پرستار، کارشناس اورژانس و بهورز، 239 نفر از افراد با تحصیلات بالا و 4410 فرد عادی آموزش دیدند. پس از اجرای آموزش در فاصله ی سه سال بعد، 366 بیمار ترومایی از طریق اورژانس مهران و سپس بیمارستان ایلام و 245 مصدوم نیز از طریق مراجعه ی مستقیم به بیمارستان ایلام ثبت شدند. مرگ و میر کل مصدومین تروما 10.3 درصد (66 نفر از 641 مصدوم) و مرگ و میر ناشی از آسیب مین 20.7 درصد (37 نفر از 179 مصدوم) بود. در گروه مراجعه کننده به اورژانس مهران میانگین pss در زمان ورود به اورژانس 6.40 بود که این میزان در زمان ورود به بیمارستان ایلام افزایش یافته (بهبود داشته) و به 7.50 رسیده بود. این بهبود از نظر آماری معنی دار است (0.001>p). در گروه دوم که مستقیما به بیمارستان ایلام مراجعه کردند، pss در زمان ورود به بیمارستان 6.79 بود.

نتیجه گیری: سیستم شبکه ی بهداشت روستایی موجود و نیروهای مردمی می توانند جهت مراقبت از مصدومین تروما با استفاده از امکانات موجود آموزش دیده و منجر به بهبود شاخص ها و کاهش مرگ و میر شوند.