بررسی تطبیقی ربا (مطالعۀ تطبیقی در حقوق کشورهای اسلامی و کشورهای اروپایی)

به اعتقاد ارسطو پول عقیم است، یعنی پول، پول بیش تری تولید نمی کند، مانند روشی که گاوها، گاوهای بیش تری به وجود می آورند. بنابراین، گرفتن بهره ممنوع شد تا بهره محصولات کشاورزی در مقابل بهره پول حمایت شود. به اعتقاد ارسطو "پول ذاتاً وجود ندارد، بلکه به وسیله قانون ایجاد شده است". از میان تمام شیوه های به دست آوردن ثروت، این شیوه غیرطبیعی ترین است. به همین سبب ارسطو معتقد بود که "تجارت یک ربا گیرنده کوچک به دلایل متعددی منفور است. شخصیت عمومی رباخواران مشخصاً منبعث از حرص و طمع آنان است"، چرا؟ به این دلیل که "آنان از خود پول سود می کنند، به جای اینکه آن را در فرآیندی به کار برند که پول وسیله ای برای آن بوده است." تفسیر واژه یوژوری که ریشه در ادبیات کلیسا دارد، شاید از واژه ربا در اسلام چندان دور نباشد. واژه ای که در حد لفظ باقی نمانده، بحث های زیادی را موجب شده است و تاثیر زیادی بر اقتصاد کشورها گذاشته است. این مقاله ابعاد تاریخی، حقوقی و اقتصادی منع بهره (با تاکید بر عقد فرض) را از منظر حقوق غرب و حقوق اسلام مطالعه می کند. بحران مالی و اقتصادی که از آمریکا شروع شد نیز گفت و گوهای بسیاری را درباره نرخ بهره موجب شده است. از یک سو، منابع مالی که به نفت وابسته اند در کشورهای اسلامی یافت می شود و بنابراین برای جهان غرب مهم است که برای توسعه خود منع بهره در اسلام را درک کند. از سوی دیگر، تجربه بانکداری اسلامی- که مهم ترین دستاورد اقتصادی مسلمانان بر اساس منع ربا است با چالش هایی روبه رو شده، که بازنگری در بعضی مفاهیم را گریزناپذیر کرده است. از این رو با توجه به اینکه پول چه در جهان غرب و چه در جهان اسلام، نقش سابق خود را ایفاء نمی کند، این پرسش مطرح می شود که آیا هر دو نظام حقوقی باید سعی در همگرایی داشته باشند؟ نتیجه این است که، این دو نظام آنچنان که به نظر می رسد از یکدیگر فاصله ندارند.