کلاژن iv و نقش کلیدی آن در تکامل غشاء پایه شبکیه موش

مقدمه: غشاء پایه ناحیه تخصص یافته ای از ماتریکس خارج سلولی است که نقش های مختلفی از قبیل تنظیم تکامل، تکثیر و ایجاد بستری برای مهاجرت های سلولی را بر عهده دارد. از ترکیب های غشاء پایه، کلاژن نوع iv ساختار اصلی آن را تشکیل می دهد. شبکیه از اندام های هدف در بیماری هایی نظیر دیابت است که به علت تغییر غشای پایه دچار رتینوپاتی می شود. رتینوپاتی و نفروپاتی دیابتی از عواملی است که تشخیص زودهنگام آنها به درمان بهتر کمک کرده و از مرگ و میر این بیماران جلوگیری می کند.

هدف: ارزیابی نحوه ظهور و توزیع کلاژن نوع iv در مرحله های جنینی و پس از تولد در غشای پایه شبکیه.

مواد و روش ها: 24 موش باکره نژاد balb/c در شرایط استاندارد محیطی و غذایی نگهداری شدند. بعد از جفت گیری، ایجاد پلاک واژینال در آنها به منزله روز صفر حاملگی تلقی شد. سپس، از روزهای 13 تا 18 حاملگی، روزانه دو موش قطع نخاع شده و سر جنین ها ثابت و آماده سازی بافتی شد. کلاژن نوع iv با پادتن اختصاصی ردیابی شد. مشابه این عمل نیز در نوزادان 1 تا 5 روزه صورت گرفت.

نتایج: کلاژن نوع iv از حدود روز شانزدم جنینی در غشاء محدودکننده داخلی و خارجی ظاهر شده و تا پایان دوره جنینی بر مقدار این واکنش افزوده می شود. بررسی های مربوط به روزهای بعد از تولد نیز نشان داد که واکنش غشای پایه شبکیه تا روز سوم به حداکثر می رسد، اما پس از آن تغییر چشمگیری نمی کند.

نتیجه گیری: تکامل شبکیه وابسته به حضور پروتئین های مختلفی است که از میان آنها کلاژن نوع iv اهمیت ویژه ای دارد.