پروبینگ و شستشوی مجرای اشکی با میتومایسین در درمان انسداد مجرای اشکی بالغین

انسداد اولیه یا ایدیوپاتیک مجرای نازولاکریمال یک سندرم با علت نامعلوم بوده و شایع ترین علت انسداد این مجرا در بالغین می باشد (1). گفته می شود که التهاب به علت نامعلوم سبب فیبروز در مجرا و نهایتاً انسداد آن می شود (1). این انسداد نه تنها سبب اشک ریزش از چشم بلکه عوارضی چون اختلال دید، ترشحات چرکی و مشکلات پوستی در گوشه داخلی چشم نیز می گردد. از روش های جراحی داکریوسیستورینوستومی، داکرپوسیستوپلاستی با استفاده از بالون، کارگزاری لوله سیلیکون یا پلی یورتان در مجرای اشکی و پروبینگ جهت درمان این بیماری استفاده می شود. بجز پروبینگ اکثر روش های ذکر شده نیازمند بیهوشی عمومی و وسایل تجهیزات خاص می باشند. پروبینگ علاوه بر اینکه نیاز به امکانات خاصی ندارد، دارای فوایدی چون انجام راحت و سریع، بی خطر بودن، قابلیت انجام با بی حسی موضعی، مقرون به صرفه بودن، عدم احتیاج به بستری کردن بیمار و نداشتن تأثیر بر روی نتایج جراحی های بعدی نیز می باشد. البته نتایج حاصل از پروبینگ مانند عمل، به علت ترومایی که ایجاد می کند، می تواند با تحریک و فعال سازی فیبروبلاست ها سبب انسداد مجدد مجرای اشکی بشود. لذا استفاده همزمان از میتومایسین می تواند مانعی برای بروز این مسئله باشد. جهت بررسی تأثیر پروبینگ همراه با شستشوی مجرای اشکی با میتومایسین بر روی انسداد مجرای اشکی بالغین مطالعه ای (interventional case series) بر روی 19 چشم از 14 بیمار ( 10 نفر مرد و 4 نفر زن) با میانگین سنی 17.4±42.1 سال انجام گردید. در صورت وجود هر کدام از شرایط زیر بیماران وارد مطالعه نشدند: آبریزش از تولد (انسداد مادرزادی مجرای اشکی)، آبریزش ناشی از کانالیکولیت هرپس، موکوسل کیسه اشکی، ترومای قبلی، انجام اعمال جراحی قبلی بر روی مجرای اشکی، بیماری های داخل بینی، نئوپلاسم کیسه اشکی، اشک ریزی رفلکسی، قرارگیری غیرطبیعی پانکتوم، اکتروپیون، داشتن علائم خفیف (آبریزش در محیط سرد)، مالفورماسیون های مجرای اشکی یا کانال استخوانی، آبریزش ناشی از غیرطبیعی قرار گرفتن پلک ها. جهت انجام عمل جراحی 2 قطره تتراکائین به فاصله 5 دقیقه در چشم مورد نظر چکانده شد. پس از شستن موضع با بتادین پانکتوم پائین را با استفاده از پروب دیلاتور گشاد کرده و با استفاده از پروب بومن 0 یا 00 عمل پروبینگ انجام گردید. پروب را به مدت 30 ثانیه در مجرا جهت جلوگیری از خونریزی نگهداشته و پس از خارج کردن آن مجرا را با محلول میتومایسین mg/ml0.2 به میزان cc 1 شستشو دادیم. به بیمار توضیح داده شد که مایع وارد شده به حلق را نگه داشته و سپس آن را به بیرون بریزد. پس از تزریق میتومایسین در مجرای اشکی، چشم را با cc2 محلول نرمال سالین شستشو دادیم. پس از عمل برای تمامی بیماران قطره کلرامفنیکل و بتامتازون 4 بار در روز برای مدت 2 هفته تجویز شد. در 2 چشم از 19 چشم مورد مطالعه پروب به علت انسداد شدید در انتهای پروگسیمال مجرای نازولاکریمال رد نشد لذا فقط 17 چشم از 14 بیمار مورد بررسی قرار گرفتند.