حوزه های فرهنگی شهرها (بررسی نقش زنان در مشروطه)

هر چند زنان نیمی از جمعیت هر جامعه ای را تشکیل می دهند ولی در منابع و مآخذ تاریخی این تأثیر نیمه بر تحولات اجتماعی یا نادیده گرفته شده یا بهای کمتری از ارزش واقعی یافته اند اما در انقلاب مشروطیت که آغازی بر پایان شیوه های حکومت خودکامه در ایران بود با تأمل بیش تر می توان اثرات ارزشمند فعالیت های سیاسی اجتماعی و فرهنگی اقدامات زنان را بوضوح مشاهده کرد. در انقلاب مشروطیت زنان ایرانی به پیکاری خردمندانه و دامنه دار دست زدند و مطالبات خود را در حوضه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیش نهاده و بر تحقق آن تأکید ورزیدند. زنان آذربایجان، گیلان، قزوین، اصفهان و … نقش تاریخی خود را ایفا نمودند و ده ها انجمن سری و نیمه سری بوجود آوردند که دوشادوش انجمن سری مردان مشروطیت به مبارزه بی امان با غول استبداد مشغول بود. در میان مبارزات زنان ایرانی مبارزات زنان آذربایجان رنگ دیگری داشت. در این خطه قهرمان خیز شیر زنان آذربایجان علاوه بر مبارزات سیاسی به مبارزه نظامی نیز پرداخته و مسلحانه به رزم دولتیان شتافتند. هر چند انقلاب مشروطیت در ایجاد و استقرار یک نظام سیاسی مردم سالار ناکام ماند که دلایل این امر خود بحثی جدا می طلبد ولی در این دوران بود که زنان برای نخستین بار فعالیت خود را آغاز کردند و در آن حضور مؤثر داشتند در این دوران بود که ایده ها و انتظارها و آگاهی های جدید و فلسفه سیاسی نوین و موج نوگرایی پیرامون نگرش به حکومت در ایران بوجود آمد.