تجلی هویت تاریخی- فرهنگی در موزه مردم شناسی

مقاله تجلی هویت تاریخی- فرهنگی در موزه مردم شناسی

در طی چند دهه اخیر همراه با رشد شهرنشینی و توسعه شهرها و در پی کم رنگ شدن ارزشهای فرهنگی اجتماعی، موضوع برنامه ریزی برای طراحی و احداث مراکز فرهنگی با هدف ارتقا ارزش های اجتماعی و فرهنگی مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است. در ایران نیز عدم توجه به باورها، عدم رعایت ارزش های معماری اصیل ایرانی و عدم توجه به ویژگی های اقلیمی و فرهنگی سبب شده تا امروزه، مطابقت مطلوب بین معماری کشور با باورها، فرهنگ مردم و ویژگی های مورد نظر جامعه ایرانی وجود نداشته باشد. تجلی درون مایه های فرهنگی تاریخی هر شهر، می تواند در کالبد فضاهای شهری، صورت پذیرد. از جمله این فضاهای شهری، موزه ها هستند که توسعه پدیده های دیگر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بدون آن ها امکان پذیر نیست. باوجود برخورداری از چنین جایگاهی، مشاهده می شود که چنین فضاهایی، عموما در بناهای قدیمی و با تغییر کاربری، بازسازی شده و به ندرت در محیط های از ابتدا طراحی شده به منظور برپایی موزه و با توجه به جنبه های عملکردی فرهنگی و هنری آن شکل گرفته اند.

از معضلات دیگر کم توجهی به الگوی طراحی موزه ها، رعایت نشدن مسائل امنیتی و ایمنی است که ممکن است خسارات زیادی به همراه آورد. به نظر می آید که طراحی هویتمند فضاهای موزه، به گونه ای که متناسب با عملکرد آن بوده راه حل موثری در حفظ هویت فرهنگی و تاریخی منطقه باشد. از آن جایی که مطالعه فرهنگ و هویت مردم هر شهر، از جایگاه مهمی در حوزه ی مطالعاتی مردم شناسی برخوردار است، موزه مردم شناسی به عنوان فضایی که با طراحی مناسب بتواند بازخوانی هویت جامعه را فراهم سازد و از معماری ملهم از ارزش های فرهنگ تاریخی برخوردار باشد، موضوع پژوهش قرار گرفته تا با بررسی ابعاد مختلف رابطه هویت تاریخی با کالبد فضاهای فرهنگی، راهکارهای مناسب طراحی موزهای استخراج شود که درخور حفاظت از میراث با ارزش گذشته و حفظ ارزش های فرهنگی و تاریخی باشد.