بررسی عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران (تهران، سال های 1376 تا 1380)

بارداری واقعی مسرت بخش و هیجان انگیز بوده و یکی از شیرین ترین وقایع دوران زندگی یک زن به شمار می آید. در دوران بارداری اتفاقات مهمی رخ می دهد که یکی از مهم ترین آنها مرگ داخل رحمی جنین می باشد. این مسئله پس از هفته بیستم بارداری و در 1% از بارداری های یک قلو اتفاق می افتد. با وجود استفاده از روش های جدید در سال های اخیر، هنوز علت بیش از 50-12% از مرگ های داخل رحمی جنین شناخته نشده است. در این پژوهش مورد-شاهدی که جهت تعیین عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین انجام شد، اطلاعات در 2 گروه مورد (مرگ داخل رحمی جنین) و شاهد(تولد زنده) از پرونده های موجود در بخش مدارک پزشکی طی سال های 1380-1376 استخراج شد و در برگه ثبت موارد که شامل 3 بخش عامل مادرزادی، جنینی، جفتی و بندناف بود ثبت گردید. تعداد نمونه های گروه مورد 1288 زن با تولد جنین مرده 20 هفته و بیش تر یا وزن تولد 500 گرم و بیشتر بود که در فاصله زمانی ذکر شده در مراکز بهداشتی درمانی زایمان کرده بودند (این تعداد با روش سرشماری به دست آمد). در گروه شاهد 3887 زن با تولد نوزاد زنده قرار داشتند که به طور تصادفی ساده از بین متولدین همان ماه و همان روز انتخاب شده بودند. اطلاعات به مدت 3 ماه از اول آبان ماه تا پایان دی ماه جمع آوری گردید. آنالیز رگرسیون لجستیک و نسبت های شانس به دست آمده نشان داد که از بین متغیرهای مختلفی که در 2 گروه دارای اختلاف معنی داری بودند، تعداد بارداری (p=0.024)، تعداد سقط (p=0.012)، زایمان مشکل (p=0.041)، ناهنجاریهای جنینی (p=0.0001)، دیسترس تنفسی جنین (p=0.003)، هیدروآمینوس (p=0.001)، گره حقیقی بند ناف (p=0.002)، پایین افتادن بند ناف (p=0.002) و پیچیده شدن بند ناف به دور گردن جنین (p=0.016)، از عوامل خطرزای مرگ داخل رحمی جنین می باشند. بر اساس یافته های این پژوهش و مطالعه گزارش های زیادی که در این مورد وجود دارند، شناسایی علل و عوامل پیش گیری کننده مرگ داخل رحمی جنین مشکل است اما با مشاوره، مراقبت صحیح و مؤثر، غربال گری و تشخیص به موقع مشکلات مادر و جنین، ارزیابی دقیق زنان باردار با سابقه مرگ داخل رحمی جنین و مشکلات مشابه در دوران بارداری و زایمان، می توان بروز مرگ جنین را کاهش داد. با توجه به مطالب ذکر شده توصیه می شود در مراکز بهداشتی-درمانی با بررسی همه جانبه و دقیق مادران باردار و آگاه کردن آن ها از اهمیت معاینات دورهای و منظم که با برگزاری کلاس های آموزشی امکان پذیر است و نیز برگزاری کلاس های آموزشی برای کارکنان، این افراد را با موارد خطر آشنا کرد و بر اقدامات پیش گیری کننده تاکید نمود.