کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس تهران در مقایسه با جمعیت سالم شهر تهران

مقدمه و اهداف: افرادی که از بیماری های مزمن رنج می برند علاوه بر ناتوانی های جسمانی دچار عوارض روانی این شرایط محدود کننده می گردند لذا تنها اندازه گیری سلامت جسمانی این بیماران کافی نیست، کیفیت زندگی مفهومی فراتر از سلامت جسمانی است و لازم است به عنوان یکی از پیامد های مهم به صورت مستقل سنجیده شود. این مطالعه نیز به منظور بررسی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس در مقایسه با جمعیت سالم و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از ابزار عمومی و کلی whoqol-bref (world health organization quality of life-breif) انجام شد. این پرسش نامه 4 دامنه ی سلامت جسمانی، سلامت روان، رابطه  اجتماعی، و سلامت محیط را شامل می شود. هر دامنه امتیازی بین 4 تا 20 دارد که امتیاز بالاتر نشان دهنده کیفیت زندگی بهتر است.

روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی انجام شد. در این مطالعه 145 پرونده به صورت سیستماتیک از بین 2250 پرونده افراد ساکن تهران عضو انجمن بیماران مولتیپل اسکلروزیس انتخاب گردید و پرسش نامه whoqol-bref از طریق مصاحبه تلفنی برای آنان تکمیل  شد. برای بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی این گروه از بیماران از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. امتیاز دامنه های مختلف بیماران با نتیجه ی حاصل از تکمیل این پرسش نامه در نمونه ای تصادفی از جمعیت سالم شهر تهران که در مطالعه ای که به صورت همزمان و جهت روا نسنجی پرس شنامه whoqol-bref از طریق مصاحبه تلفنی برای آنان تکمیل شد. برای بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی این گروه از بیماران از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. امتیاز دامنه های مختلف بیماران با نتیجه ی حاصل از تکمیل این پرسش نامه در نمونه ای تصادفی از جمعیت سالم شهر تهران که در مطالعه ای که به صورت هم زمان و جهت روان سنجی پرسش نامه whoqol-bref انجام گرفته بود، مقایسه شد.

نتایج: میزان پاسخ گویی در این مطالعه 97% بود. 73.8% شرکت کنندگان را زنان تشکیل می دادند. میانگین سنی شرکت کنندگان 36.5 با انحراف معیار 10.4 بود. میانگین امتیازات دامنه سلامت جسمانی در این گروه از بیماران 11.5 (3.2=sd)،  دامنه سلامت روان 11.8 (3.2=sd) دامنه رابطه اجتماعی 12.7 (3.1=sd) و در نهایت دامنه سلامت محیط 11.5 (2.7=(sd به دست آمد. امتیاز هر چهار دامنه ی کیفیت زندگی در این بیماران کمتر از گروه سالم بود. در رگرسیون خطی، متغیرهای شدت بیماری و میزان تحصیلات متغی رهای مؤثر بر امتیاز این دامنه ها بودند.

نتیجه گیری: در این گروه از بیماران امکان استفاده از پرسش نامه whoqol-bref جهت سنجش کیفت زندگی وجود دارد، هر چند  توصیه می گردد برای فراهم نمودن امکان اندازه گیری پیام دهای بالینی در کارآزمایی های بالینی سؤالاتی مخصوص این بیماران به این پرسش نامه اضافه شود. از طرفی طراحی مداخلاتی مانند آموزش و اشتغال جهت بالا بردن کیفیت زندگی این گروه از بیماران توصیه می شود.