اثر تجویز روی بر استرس اکسیداتیو بیماران همودیالیزی مزمن

زمینه و هدف: شواهد بسیاری دال بر بالا بودن استرس اکسیداتیو در بیماران همودیالیزی وجود دارد. این مطالعه با هدف بررسی اثر تجویز روی در بهبود استرس اکسیداتیو در بیماران همودیالیزی مزمن انجام شد.

روش کار: در یک کار آزمایی بالینی دوسوکور 65 بیمار همودیالیزی مزمن انتخاب و به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول، (35 بیمار) دارونما و گروه دوم، (30 بیمار) 100 میلی گرم عنصر روی (به صورت سولفات روی) روزانه و به مدت دو ماه دریافت کردند. سپس مکمل و دارونما به مدت دو ماه قطع و به دنبال آن، مطالعه دو ماه دیگر به صورت متقاطع ادامه یافت. مقادیر روی، گلوتاتیون تام (total glutathione =tgsh)، مالون دی آلدئید (malondialdehyde= mda)، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام سر (total antioxidant capacity =tac) و فعالیت سوپراکسید دسموتاز خون تام (superoxide dismutase = sod) در نمونه های ناشتا و قبل از دیالیز در روزهای 0، 60 ، 120 و 180 اندازه گیری شد. یادآمدغذایی روز قبل از دیالیز در روزهای فوق ثبت و میزان روی غذایی آن ها برآورد گردید.

یافته ها: روی سرم در حالت پایه در هر دو گروه کمتر از 80 میکروگرم در دسی لیتر بود و تجویز روی در هر دوگروه سبب افزایش معنی دار در سطح سرمی آن ها شد. تجویز روی به طور معنی داری در هر دو گروه سبب افزایش سطح سرمی tac، tgsh و افزایش فعالیت sod خون تام گردید. هم چنین تجویز روی در هر دو گروه مقادیر mda سرم را به طور معنی داری کاهش داد.در مرحله مصرف دارونما مقادیر گلوتاتیون در گروه دوم کاهش و مقادیر mda در این مرحله در گروه اول به طور معنی داری افزایش یافت. میزان نمایه توده بدن (body mass index) در طی مطالعه تغییر معنی داری نشان نداد.

نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که در بیماران همودیالیز استرس اکسیداتیو در دوره عدم تجویز روی تشدید می شود. در این بیماران غلظت های پایین روی سرم با تجویز روی بهبود می یابد و تجویز روی سبب بهود استرس اکسیداتیو می شود.