ارزیابی تست های عملکرد ریوی در مصرف کنندگان قلیان در اردبیل

زمینه و هدف: مصرف تنباکو جزء مشکلات بشری بوده که علاوه بر عوارض اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی، منجر به سرطان ریه، گوارش، مثانه و تغییر کروموزومی و تغییر فاکتورهای خونی و غیره می گردد. برخلاف سیگار در مورد تاثیرات قلیان روی عملکرد اندام های انسانی مطالعات اندکی صورت گرفته است.

روش کار: در این مطالعه مورد شاهدی، 133 فرد قلیانی که حداقل سه بار در روز و به مدت سه سال یا بیشتر قلیان استفاده می کردند از قهوه خانه های سطح شهر اردبیل انتخاب و اسپیرومتری بر روی این افراد حداقل سه بار صورت گرفت. جهت مقایسه پارامترهای ریوی به همین تعداد فرد سالم در محدوده سنی مشابه که هیچ گونه بیماری نداشتند و از دخانیات استفاده نمی نمودند و از لحاظ شرایط اجتماعی، اقتصادی مشابه با افراد قلیان بودند انتخاب و اسپیرومتری انجام گرفت. داده ها با نرم افزار spss11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای هر مرحله علاوه بر محاسبه میانگین و انحراف معیار، جهت مقایسه میانگین ها از آزمون تی تست استفاده گردید و در تمامی متغییرها احتمال خطای کمتر از 5% معنی دار تلقی گردید.

یافته ها: محدوده سنی افراد قلیانی و نرمال به ترتیب 78-17 و 82-20 سال بود و میانگین سنی افراد قلیانی 14.9±44.37 سال و افراد سالم 14.46±41.54 سال بود. نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود اختلاف آماری معنی دار بین پارامترهای دو گروه بود. مقایسه fevi (forced expiratory volume in 1st second) در افراد قلیانی (0.21± 1.87 لیتر)و افراد نرمال (0.12±2.99 لیتر) و مقایسه (forced vital capacity) fvc افراد قلیانی (0.63± 3.44 لیتر) و افراد نرمال (0.59±4.99 لیتر) و مقایسه نسبت (forced expiratory volume in 1st second/forced vital capacity)ev1/fvcدر افراد قلیانی (10.5±7.83درصد)و افراد نرمال (5.6±92.12درصد) اختلاف معنی داری را نشان داد (0.05p<)، 27 نفر (20%) از افراد قلیانی دچار (chronic obstructive pulmonary diseases) copd بوده و 10 نفر (7.5)% fevi کمتر از 70 داشته اند.

نتیجه گیری: با توجه به کاهش پارامترهای ریوی نسبت به اندازه نرمال آن به نظر می رسد که استفاده از قلیان نظیر سیگار در کاهش پارامترهای ریوی موثر بوده و می تواند اثرات مخرب بر روی سیستم ریوی داشته باشد. با توجه به یافته های این مطالعه آگاهی دادن به مردم به ویژه جوانان در مصرف مضرات قلیان توسط وسایل ارتباط جمعی ضروری می باشد.