بررسی نقش عوامل ادراکی شناختی در ایجاد حس مکان در محلات قدیمی

امروزه ابعاد انسانی محله بیش از هر زمان دیگر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهری قرار گرفته و انسان نیز به عنوان یک موجود اجتماعی به حضور در چنین فضاهایی علاقه فطری دارد. محیط علاوه بر عناصر کالبدی، شامل پیام ها و رمزهایی است که مردم بر اساس نقش ها، توقعات، انگیزه ها و دیگر عوامل آن را درک می کنند و در مورد آن به قضاوت می پردازند. تعلق به مکان حسی است که به منظور بهره مندی و تداوم حضور انسان در مکان نقش تعیین کننده ای می یابد و فراتر از آگاهی از استقرار در یک مکان است. این حس به پیوند فرد با مکان منجر می شود که انسان خود را جزئی از مکان می داند. از سوی دیگر با نگاهی سریع به وضعیت امروزه محلات شهرهای ایرانی به سادگی در می یابیم که برخلاف گذشته این مناطق کمتر از نظر معنایی و هویتی اثرگذاری شاخصی بر ساکنان خود دارند. در همین راستا پژوهش حاضر بر آنست که ساختارهای تعلق مکانی در محلات سنتی را شناسایی کرده تااز این ره بتواند چگونگی تقویت نکات مثبت این ساختارها را مشخص کند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد که با توزیع پرسشنامه در محله قدیمی و سنتی کلپای شهر همدان و تحلیل همبستگی بر روی آن ها صورت گرفته است. نتایج ناشی از تحلیل یافته های آماری، حاکی از این می باشند که یکی از عوامل اثرگذار به منظور افزایش حس تعلق به مکان در محلات سنتی عوامل ادراکی شناختی می باشند و نقش مهمی در تشویق ساکنین به حضور و تعامل در فضا دارد و به شکل گیری تصویرذهنی قوی از هویت مکان در ذهن مخاطبان کمک می کند.