مروری بر روش ماتریس در ارزیابی منطقه برداشت مصالح رودخانه ای و مفاهیم مرتبط با آن مطالعه موردی: رودخانه دز استان خوزستان

رودخانه ها از مهم ترین منابع طبیعی در هر کشوری محسوب می شوند، که مدیریت مناسب در برداشت مصالح از آن ها امری اجتناب ناپذیر است. چالش بزرگ در زمینه برداشت مصالح رودخانه ای، ارائه راهکارها و روش های مدیریتی مناسب به منظور کاهش اثرات منفی برداشت شن و ماسه از رودخانه ها است. بسیاری از رودخانه های کشور در اثر برداشت بی رویه شن و ماسه دچار مشکلات فراوانی شده اند. یکی از روش های بین المللی متداول در زمینه برداشت شن و ماسه از رودخانه ها روش ماتریس می باشد. در روش ماتریس، با توجه به مشخصات رودخانه و منطقه برداشت مصالح، مشخص می گردد که رودخانه پتانسیل برداشت مصالح را دارد یا خیر، و به چه روشی برداشت شن و ماسه از رودخانه می تواند صورت گیرد. در این تحقیق مروری بر روش ماتریس و اجزای تشکیل دهنده ی آن شده است. در ادامه پژوهش برای بازهای از رودخانه دز در استان خوزستان روش ماتریس به کار برده شده است. رودخانه دز در محدوده ی بین سد انحرافی دز تا پل حمید آباد دارای الگوی شریانی می باشد و ماتریس ویژه رودخانه شریانی برای بررسی منطقه برداشت مصالح به کار برده شده است. در نتایج پژوهش، جدول مشخصات منطقه برداشت مصالح رودخانه ای در بازه مورد مطالعه از رودخانه دز ارائه شده است و هم چنین یافته های تحقیق نشان می دهد که روش ماتریس برای رودخانه دز قابلیت کاربرد داشته است و روش برداشت سطحی از نهشته های رسوبی روشی مناسب در بازه مورد مطالعه از این رودخانه می باشد.