تحلیل برگشتی داده های همگرایی سنجی به منظور تعیین پارامترهای ژئومکانیکی توده سنگ در تونل دسترسی به نیروگاه سد آزاد

مشکل ترین کار در طراحی سازه های زیرزمینی، تخمین و برآورد تنش های اولیه و پارامترهای ژئومکانیکی توده سنگ محیطی است که داده های ورودی لازم برای تحلیل توزیع تنش و کرنش دراطراف حفاری های زیرزمینی هستند. برای دستیابی به این مهم یا باید به طور مستقیم و با انجام آزمایش های برجا خواص مقاومتی و تغییر شکل پذیری توده سنگ را تعیین کرد و یا با استفاده از نتایج ابزار دقیق و به کمک روش های تحلیل برگشتی پارامترهای مقاومتی توده سنگ را ارزیابی کرد. استفاده از روش های تحلیل برگشتی می تواند در این خصوص بسیار بااهمیت و کم هزینه تر از انجام آزمایش های مستقیم باشد. در این مقاله ابتدا به مدل سازی عددی تونل دسترسی مغار ترانسفورمر (t4)  به هد مغار نیروگاه سد آزاد در نرم افزار ^d2flac پرداخته شده است و در نهایت بر مبنای داده های حاصل از ابزار دقیق (همگرایی سنج) و انجام تحلیل برگشتی مستقیم با روش جستجوی تک متغیره متناوب، مقادیر چهار پارامتر ژئومکانیکی شامل مدول الاستیسیته، نسبت تنش های برجا، زاویه اصطکاک داخلی و چسبندگی برآورد شده است که نتایج آن به ترتیب برابر مقادیر 9 گیگاپاسکال، 1.7، 43 درجه و 1.7 مگاپاسکال به دست آمد.