نمایش حکمت در معماری مساجد اسلام، نمونه موردی: مسجد امام اصفهان

دین مبین اسلام با ورود به ایران نه تنها موجب رکود هنر معماری نشد بلکه دریچه ای نوین برای رشد و تعالی این هنر در ایران ایجاد کرد و بسیاری از مساجد ایرانی بر جایگاه آتشکده ها و معابد زرتشتی بنا شده و ضمن حفظ اصالت های ایرانی اصول اسلامی را با هویتی ایرانی در قالب مساجد بازنمایی کردند. حکمت از جمله مظاهر هنر ایران در کلیه زبان های هنری است و همواره اساس و بنیان هنرهای ایرانی را شکل داده است. در بین هنرهای ایرانی آنچه با اسلام و اعتقادات دینی مرتبط بوده است خود به نوعی بیش تر با حکمت مرتبط بوده چرا که حکمت بعدی شهودی از عقلانیت را متجلی می کند. به این معنا که هنرمند مسلمان در واقع حکیمی است که با دو محور عقل و ایمان حقیقت را جستجو می کند و حاصل این کنکاش و سلوک معرفت شناسانه در آثاری متجلی می شود که ضمن بیان حقیقت روابطی دارد که گمان بر این است که چگونه دانش و آگاهی یک هنرمند به این حد از کمال بوده که چنین ویژگی هایی در اثر آن نمود یافته است. نمونه آن حمام شیخ بهایی در اصفهان یا صدها اثر هنری که انسان عصر مدرن هنوز در شکل گیری آن مبهوت است. نگارنده در این مقاله ضمن بررسی مفهوم حکمت از دیدگاه فلسفه و عرفان به دنبال مظاهر آن در یکی از عرصه های معماری اسلامی یعنی بنای مساجد است. نمونه موردی بررسی شده یکی از شاهکارهای هنر و معماری اسلامی ایران یعنی مسجد امام اصفهان می باشد. در این مقاله از روش تحقیقی توصیفی تحلیلی با استناد به مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است.