تحلیلی بر مفهوم کیفیت مطلوب معماری در بنای مساجد

کیفیت مفهومی است چندوجهی و در دو حوزه عینی و ذهنی قابل بررسی می باشد. حوزه عینی، تحت تاثیر پارامترهای محیطی بوده و ذهنیت به ذهن مخاطب وابسته است. در این میان نحوه ادراک از محیط عاملی است مابین محیط و انسان که بر تعریف کیفیت تاثیرگذار خواهد بود. به واقع تلقی انسان از کیفیت محیطی تابعی از شرایط ادراک است که می توان ایدئولوژی حاکم بر مراتب و مراحل ادراک را از مهم ترین پارامترهای موثر بر کیفیت قلمداد نمود. از منظر اسلام ادراک انسان با سه حوزه حس، عقل و قلب انجام می گیرد که نوع ادراک بر ارزیابی کیفیت محیط تاثیر خواهد داشت. مسجد به عنوان نمود عینی و کالبدی مکتب اسلام، خالق فضایی است که می تواند ذهنیت مخاطب مسلمان را به طور ویژه ای تحت تاثیر قرار داده، حتی در ارتباط او با معبود خود، اثرگذار باشد و مخاطب خاص این بنا، انسانی است که ایدئولوژی اسلامی به ذهنیت او شکل بخشیده، حد انتظارات و خواسته های او را تعیین می نماید. هدف این نوشتار تحلیل چگونگی نحوه ارتباط متقابل ادراک مخاطب و کیفیت می باشد. در راستای پاسخگویی به این سوال که "ارتباط کیفیت بنای مسجد با حوزه های ادراکی انسان چگونه است؟" و با این فرض که بنای مسجد، با همه ابعاد وجود انسان درگیر است و کامل تر بودن ادراک در این فضا، منجر به با کیفیت تلقی نمودن مکان می شود؛ ابعاد ادراک، ابزار شناخت بوده و در این مطالعه به عنوان متغیرهای مستقل و کیفیت که در این پژوهش به عنوان نتیجه و پیامد ادراک کامل تر تلقی گردیده؛ به عنوان متغیر وابسته موردنظر بوده است. نتایج تحقیق تبیین کننده مدل ارتباط ادراک و کیفیت می باشد که می تواند مبنایی بر آزمون سازی های انسانی تلقی گردد.