بررسی تأثیر عصاره گیاهان زنیان و پیازچه بر رشد باکتری xanthomonas citri subsp. citri، عامل بیماری شانکر آسیایی مرکبات

بیماری شانکر آسیایی مرکبات یکی از مهم ترین بیماری های مرکبات بوده و عامل آن باکتری xanthomonas citri subsp. citri است. این بیماری در بسیاری از مناطق مرکبات خیر با شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب، اهمیت اقتصادی قابل توجهی دارد. عامل بیماری شانکر دامنه میزبانی متنوعی در بین مرکبات و گونه های خویشاوند دارد و لیمو آب شیراز (citrus aurantifolia) از جمله گونه های خیلی حساس به این بیماری است. این بیماری در برخی از مناطق مرکبات خیز ایران شایع است و تهدیدی جدی برای مرکبات، به ویژه درختان لیموترش در جنوب استان کرمان و استان هرمزگان است. لذا کنترل و مدیریت این بیماری در مناطقی که باکتری بیمارگر بومی شده است، اجتناب ناپذیر است. در دنیا معمولا از ترکیبات مسی برای کنترل این بیماری استفاده می شود. اما استفاده طولانی مدت از این گونه ترکیبات، باعث بروز استرین های مقاوم از بیمارگر می گردد و از طرفی با تجمع سموم مسی در خاک، برای گیاهان اثرات سمی دارند. امروزه استفاده از فعالیت ضد میکروبی عصاره های گیاهی، یک روش سازگار با محیط زیست برای مدیریت بیماری های گیاهی است. به طوری که اخیرا، محقیقین زیادی در دنیا فعالیت ضد میکروبی عصاره های گیاهی را بر روی عوامل بیماریزای گیاهی مختلف بررسی می نمایند. در همین راستا، در تحقیق حاضر اثر بازدارندگی عصاره های آبی بذور گیاه زنیان (trachyspermun ammi)، پیازچه (allium fistulosum) و تاغ (haloxylon ammodendron) بر علیه باکتری x. citri subsp. citri جدا شده از یک درخت لیموترش آلوده به بیماری شانکر، با روش نشت در آگار بررسی گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره های تغلیظ شده از بذور زنیان و پیازچه، به طور معنی داری از رشد باکتری x. citri subsp. citri جلوگیری می نمایند. اما عصاره گیاه تاغ از رشد این باکتری ممانعت ننمود.