بررسی روش های تقلیل خرابی ناشی از پدیده ضربه در سازه های بتنی

آن چه زلزله را تبدیل به یک بلای طبیعی می کند عدم آمادگی کامل بشر در محیط های سکونتگاهی و به این خاطر است که در کشورهای توسعه یافته، مدیریت خطرپذیری زلزله بر مبنای برنامه ریزی شهری شکل نگرفته است. موضوع آسیب پذیری یک مقوله مهم در امر ساخت و ساز به خصوص در زمینه تامین جان انسان ها و جلوگیری از خسارات زیاد می باشد. آسیب های ساختاری وارد شده به دلیل زمین لرزه ها با پس لرزه ها تشدید می شوند و حتی می توانند سبب فروپاشی ساختمان ها شوند. یکی از گام های اساسی در کاهش خطر زلزله از نظر جانی و مالی، تعیین آسیب پذیری ساختمان ها و شناخت نقاط ضعف آن ها در برابر بارهای وارده است. ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های موجود یک نوع پیش بینی خسارت دیدگی آن ها در مقابل زلزله های احتمالی می باشد و به منظور بیان کمی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان ها، اجزای مختلف سازه ای و یا غیر سازه ای بر حسب میزان خطر زلزله را می توان در مورد هر نوع از سازه ها یا اجزای غیر سازه ای حساس به جابجایی نسبی و اجزای غیر سازه ای حساس به شتاب، احتمال وقوع یا فرا گذشت از یک میزان خسارت خاص را بر حسب یک ویژگی معرف زلزله نظیر pgv, pgd و pga بیان نمود. این مقاله به منظور ارائه پیشنهاداتی جهت تعیین وضعیت آسیب پذیری ساختمان ها با توجه به شاخص های ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای بر اثر وقوع زمین لرزه به نگارش تحریر در آمده است. پدیده ضربه در حین زلزله های شدید برای سازه های مجاور هم که عموما فاصله کافی با یکدیگر ندارند رخ می دهد. پدیده ضربه در عمده زمین لرزه های بزرگ از دهه 80 میلادی به وفور دیده شده است. روش های تقلیل خرابی ناشی از پدیده ضربه به طور عمده به روش های پیش گیری و بهسازی تقسیم می گردند. به جهت لرزه خیز بودن ایران و قرارگیری شهرهای بزرگی نظیر تهران، اصفهان، شیراز و مشهد بر روی گسل فعال آلپ هیمالیا و هم چنین ساخت و سازهای غیر اصولی در پاره ای از موارد و وجود سازه های مجاور هم و اغلب موارد چسبیده به هم، بررسی روش هایی درباره جلوگیری از پدیده ضربه لازم به نظر می رسد. در این مقاله بر اساس آنالیز خطی حداقل فاصله بین سازه های با سیستم قاب خمشی بتن آرمه تخمین زده شده و کفایت فاصله برای آنالیز غیرخطی تاریخچه زمانی برای سه زلزله واقعی مورد بررسی قرار گرفته است. برای جلوگیری از ایجاد پدیده ضربه برای دو سازه مجاور هم که فاصله ناکافی دارند، راه حل بهسازی سازه از طریق اتصال دو سازه مجاور هم بررسی می گردد. نتایج نشان می دهد که رعایت حداقل فاصله بر اساس آنالیز خطی تاثیر بسیا ر زیادی در تقلیل نیروهای ایجاد شده در اثر ضربه خواهد داشت.