تحلیل شبکه نهادی حوزه آبخیز چهل چای استان گلستان: شبکه همکاری

اهمیت روش تحلیل شبکه در شناخت ذینفعان و کنشگران اصلی در جامعه مورد بررسی است که چنین شناختی از موقعیت و ظرفیت کنشگران و ذینفعان اصلی می تواند منجر به سازماندهی مناسب آن ها در برنامه های مدیریت مشارکتی شود چرا که با توجه به منابعی که در دسترس وجود دارد فرصتی برای موازی کاری دستگاه ها و سازمان ها وجود ندارد و باید به سمت یک مدیریت یکپارچه و همه جانبه و مشارکتی و مقوله های مهم اجتماعی، زیست محیطی حرکت نمود. هدف پژوهش حاضر، شناسایی سازمان های دخیل در مدیریت حوزه آبخیز چهل چای از استان گلستان و تحلیل تعاملات بین نهادی با تأکید بر شبکه همکاری است. از مصاحبه و پیمایش (با تهیه و طراحی پرسشنامه) برای جمع آوری اطلاعات موردنیاز بهره گرفته شد. بدین ترتیب که ابتدا سازمان های مرتبط در مدیریت مشارکتی حوضه رودخانه گرگانرود، شناسایی شده (30 سازمان) و سپس جمعی از متخصصان و کارشناسان کلیدی و مطلع هر سازمان مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل یافته ها از نرم افزارهای ucinet و drawnet استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان تراکم و تمرکز در شبکه همکاری سازمان های مورد مطالعه به ترتیب برابر با 2.20 و 0.30 درصد و در سطحی ضعیفی هستند. همچنین کمتر از یک چهار ماز کل پیوندهای موردانتظار (176 پیوند) مربوط به شبکه همکاری بوده که از این لحاظ نیز قابل قبول نیست. در نهایت، توصیه می گردد تا سازوکارهای تشویقی برای مشارکت هر چه بیشتر کلیه سازمان‏ ها اعم از دولتی و غیردولتی و مردم نهاد در فرآیندهای تصمیم‏ گیری و اجرای فعالیت ‏های آبخیزداری در سطحاستان گلستان اتخاذ گردد تا تعداد سازمان های بیشتری به شبکه همکاری ورود پیدا کرده و سطح مشارکت بین نهادی ارتقا یابد؛ زیرا تنها با وجود چنین همکاری ها و مشارکت های دوجانبه ای، می توان انتظار داشت تا نظام مدیریت جامع حوزه آبخیز به نحو مطلوب و پایداری محقق گردد.