ارزیابی صفات کیفی اکوتیپ های زعفران (.crocus sativus l) در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی و جنوبی

این مطالعه با هدف ارزیابی متابولیتهای ثانویه زعفران در شرایط اقلیمی خراسان رضوی و جنوبی اجرا شده است. در فاز نخست اجرای این تحقیق ابتدا از 121 منطقه جغرافیایی و هر منطقه با سه تکرار در دو استان خراسان رضوی و جنوبی کار جمع آوری گل انجام شد. بدین منظور مکان های گناباد، رشت خوار، زاوه، کاشمر، نیشابور و سبزوار از استان خراسان رضوی و مناطق مود در بیرجند، بخش مرکزی بیرجند، قاین، بیناباج قاین، آیسک فردوس و سرایان فردوس از استان خراسان جنوبی انتخاب شدند. پس از جمع آوری نمونه های گل از هر یک از مناطق مورد مطالعه، کار جداسازی کلاله به صورت رشته ای و خشک کردن هریک از نمونه ها بر اساس دستورالعمل های توصیه شده به صورت یکسان انجام شد. اندازه گیری متابولیت های ثانویه شامل کروسین، سافرانال و پیکروکروسین با استفاده از روش طیف سنجی نور فرابنفش منطبق با استاندارد iso (3632-2010، 2) در آزمایشگاه بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. تجزیه واریانس آماری صفات کیفی اندازه گیری شده بر مبنای طرح آماری آشیانهای و مقایسه میانگین متغیرهای اندازه گیری شده با استفاده آزمون چند دامنه ی دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج تجزیه واریانس صفات کیفی اندازه گیری شده در مناطق مورد مطالعه نشان داد که تفاوت معنیداری بین نمونه های جمع آوری شده از دو استان وجود نداشته است. اما بین مناطق مورد بررسی برای متابولیت های ثانویه اندازهگیری شده تفاوت معنی داری مشاهده شد (0.01(p≤. با توجه به نتایج حاصل به نظر می رسد زعفران تولید شده در مناطق مرتفعتر اصولا از میزان کروسین و پیکروکروسین بالاتری برخوردار باشد و مقدار سافرانال می تواند تابع عوامل متعدد دیگری مانند آبیاری و رژیم تغذیه کودی قرار داشته باشد.