مستندنگاری سردر خانه های تاریخی محله عودلاجان تهران به روش فتوگرامتری برد کوتاه: ارائه راهکاری برای رفع محدودیت برداشت پوشش های منعکس کننده کاشی کاری شده

میراث فرهنگی حافظه تاریخی و فرهنگی هر ملت است. آثار تاریخی بی شماری در سطح جهان وجود دارد که به علل مختلف هرساله به صورت کلی یا جزئی از بین می روند و با خود شواهد زیادی را محو می کنند. یکی از راه های حفظ این اطلاعات مستند نگاری است. اما روش های سنتی و متداول مستندنگاری به علت هزینه بالا، زمان بر بودن، محدودیت ثبت تمامی داده های مربوط به اثر، ناتوانی در برابر فرم های پیچیده، منحنی و پر جزئیات، نیاز به برداشت مجدد در صورت تعریف مسئله جدید، تخریب اثر به علت تماس مستقیم فیزیکی و غیره با محدودیت هایی مواجه اند. امروزه روش های جدید با کمک سیستم های دیجیتال فرآیند مستندنگاری را بهبود بخشیده اند. در این پژوهش قابلیت ها و محدودیت های یکی از این روش ها یعنی فوتوگرامتری و به طور تخصصی شاخه برد کوتاه آن تشریح و بر پیچیدگی مستندنگاری سطوح منعکس کننده نور تمرکز شده است زیرا در بسیاری از بناهای معماری تاریخی ایران شاهد تزیینات براق همانند کاشی کاری هستیم. براین اساس سوال تحقیق این گونه طرح شده است که چگونه می توان مشکل مستند نگاری به روش فتوگرامتری برد کوتاه در سطوح منعکس کننده کاشی کاری شده را برطرف نمود؟ بر این اساس فرضیه پژوهش بدینصورت تنظیم گردید: درصورت مدیریت عملیات عکس برداری به نسبت تابش نور خورشید امکان رفع این محدودیت وجود دارد. برای رسیدن به پاسخ مناسب تحت شرایط یکسان آزمایشگاهی سردرها تحت تابش مستقیم و غیر مستقیم مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مدیریت برداشت با توجه به نور محیطی راهکار مناسبی برای حل این مشکل است. این پژوهش در انتها نتایج حاصل از سه بعدی سازی یکی از آثار در معرض نابودی در بافت تاریخی تهران یعنی سر در خانه های قاجاری را با به کار گیری این راهکار ارایه نموده است.