مقایسه آثار فسخ و بطلان در عقد بیع

هرگاه یکی از ارکان اساسی عقد تحقق نیابد باید آن را باطل شمرد زیرا در چنین حالتی هیچ پدیده حقوقی به وجود نیامده است. عقد بیع باطل فاقد هر گونه آثار حقوقی است و طرفین معامله مالک مبیع یا ثمن نخواند شد و در صورت قبض، ضامن مالی هستند که در اختیار گرقته اند. در عقد بیع فاسد قابض هم چنانکه ضامن عین است ضامن منافع آن نیز می باشدو طرفین نسبت به کلیه خسارات قانونی و هم چنین در قبال اشخاص ثالث مسوولند. فسخ پایان دادن به قرارداد به وسیله یکی از خیارات می باشد. فسخ موجب می شود کعه عقد از زمان انشای فسخ منحل گردد و آثار آن قطع شود و به هیچ وجه تأثیری در وضعیت و آثار عقد نسبت به زمان گذشته ندارد. به این ترتیب عقد قابل فسخ، یک عقد صحیح و واجد تمام شرایط لازم و قانونی است و آثار حقوقی آن تنها پس از فسخ از بین می رود، در صورتی که عقد باطل، هیچ گاه وجود پیدا نمی کند و در هیچ زمان اثر حقوقی ندارد.