نقد صورت گرایانه ی کنایه در غزلیّات کلیم کاشانی

مقاله نقد صورت گرایانه ی کنایه در غزلیّات کلیم کاشانی

مکتب ادبی فرمالیسم روسی (شکل گرایی) یکی از مکاتب نقد ادبی مشهوریست که طرف داران آن به شکل یا فرم (form) اثر ادبی اهمیت ویژه ای می دهند و منظور از فرم در اثر ادبی هر عنصریست که در ارتباط با دیگر عناصر، ساختاری منسجم را بوجود می آورد. فرمالیست های روسی محتوی را چیزی جز تجلّی صورت نمی دانند، در این چشم انداز از دیدگاه آنان معنی همان صورت است و صورت همان معنی. با توجه به این که هنر چیزی جز فرم نیست؛ در این پژوهش ادبی به بررسی فرم هنری کنایات به کار رفته در غزلیات کلیم کاشانی پرداخته شده است. این در حالیست که منتقدین فرمالیسم عقیده دارند که کنایات، یکی از ابزارهایی است که فرم متن را بوجود می آورد و سبب ایجاد آشنایی ژدایی یا غریب سازی می شود. کاربرد کنایه در اثر هنری سبب می شود تا مخاطب به اندیشیدن بیشتر بپردازد. اصولاً شعر، گریز از منطق عادی گفتار است و از این روی در گزارش لحظه ها و اندیشه ها، از صورت های گوناگون خیال و شیوه ی ادای معانی به طریق غیرمستقیم استفاده می شود. کنایه یکی از صور خیال است که از دیرباز منتقدان به اهمیت کنایه و میزان تاثیر آن در شیوه ی بیان توجه داشته اند.