سیرالولیاء؛ مستندترین تذکره در شرح احوال مشایخ سلسله چشتیه

مقاله سیرالولیاء؛ مستندترین تذکره در شرح احوال مشایخ سلسله چشتیه

استقرار نخستین طریقه های صوفیه از جمله چِشتیه و سهروردیه در شبه قاره هند همزمان با فتح دهلی و تشکیل سلطنت سلاطین دهلی بود. در دوره اوج اقتدار سلاطین دهلی (سده هفتم و هشتم هجری) سلسله چِشتیه نیز نفوذ معنوی زیادی داشته و از گروه های تأثیرگذار در حوادث سیاسی و اجتماعی بود. هم چنین، چِشتیه در ترویج اسلام یکی از تأثیرگذارترین سلسله های صوفیه در هند بوده است. علاوه بر این، مشایخ و مریدان این طریقت با تألیف آثار متعددی درباره این سلسله در تجدید روابط فرهنگی بین دو کشور، نقش مهمی در گسترش زبان فارسی در شبه قاره هند ایفا کردند. یکی از این آثار ارزشمند کتاب «سیرالاولیاء» تألیف سید محمد بن سید نور الدین مبارک علوی کرمانی معروف به میرخرد است که در قرن هشتم هجری تحریر یافت. کتاب مذکور و معرفی آن از این جهت اهمیت دارد که از یک سو، مؤسس سلسله چِشتیه و مؤلف این تذکره هر دو اصالتاً ایرانی هستند و از دیگر سو، این تذکره نسبت به کتب دیگر هم از فضل تقدم برخوردار بوده و هم از جهت سندیت از دیگر کتب معتبرتر است. از این رو، این مقاله ابتدا به معرفی اجمالی این طریقت پرداخته و سپس با بیان شرح حال نویسنده به تحلیل محتوایی اثر وی می پردازد.