خوانشی روانکاوانه از نوع ادبی تراژدی

مقاله خوانشی روانکاوانه از نوع ادبی تراژدی

تراژدی به عنوان یک نوع ادبی همواره مورد توجه روانکاوی بوده است. تاثیرتراژدی فارغ از برهه های زمانی مختلف، بر روی مخاطب چنان شگرف بوده که روانکاوی برای فهم این تاثیر به مطالعه این نوع ادبی پرداخته است. در واقع، روانکاوی همیشه با این مسئله بنیادین روبرو بوده است که تراژدی چه چیزی را در «روان» انسان ها مورد خطاب قرار می دهد که هزاران سال است هنوز در جهان ادبیات نمایشی موضوعیت دارد. مقاله حاضر تلاش کرده است ابتدا با مدنظر قرار دادن آراء ارسطو به تعریف مفهوم تراژدی و شناخت اجزا آن بپردازد. سپس با بررسی پژوهش های فروید و لاکان درباره تراژدی« هَملت» نقاط تلاقی «تراژدی» با  «ناخودآگاه» را ردیابی کرده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که با توجه به رابطه مخاطب با تراژدی، تماشای واقعه تراژیک بر روی صحنه تئاتر می تواند تاحدودی فرایندی مشابه با  فرایند تداعی آزاد را برای تماشاگر مهیا کند و  مخاطب را  از طریق تجربه ای شبیه تداعی آزاد به نوعی والایش در روان خویش برساند که از حیث نتیجه نهایی، مشابه کارکرد جلسات روان تحلیل گری است و در پایان این مطالعه، نوعی از انواع  «تئاتردرمانی» به عنوان شیوه ای درمانی مبتنی بر تماشای تراژدی مطرح شده است.