اثر فرسودگی بر پارامترهای جوانه زنی بذور شنبلیله (trigonella foenum-greacum l.) حاصل از مزارع کشت مخلوط با مرزه (satureja hortensis l.)

با فرسودگی بذر، قدرت بذر اولین جزء از کیفیت بذر است که کاهش می یابد. با توجه به اهمیت کشت مخلوط در استفاده بهینه از منابع و افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی، در این پژوهش پاسخ جوانه زنی بذرهای شنبلیله برداشت شده از مزرعه تیمار شده با الگوهای مختلف کشت مخلوط، بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل 2 فاکتور فرسودگی در 3 سطح (0، 24 و 72 ساعت) و الگوهای کشت در 6 سطح (الگوهای کشت ردیفی 1+1، 2+1، 2+2، 3+1، 1+3 (مرزه+ شنبلیله) و کشت خالص شنبلیله) بود. زوال بذور با استفاده از روش پیری تسریع شده و در دمای 45 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بالاتر از 25 درصد انجام شد. اثر متقابل بین الگوهای مختلف کشت و فرسودگی بر شاخص های جوانه زنی در سطح احتمال یک درصد (0.01(p≤ معنی دار بود. بیش ترین مقدار درصد و سرعت جوانه زنی از بذور حاصل از الگوی کشت یک ردیف مرزه+ یک ردیف شنبلیله در حالت شاهد حاصل شد که با 24 ساعت فرسودگی اختلاف معنی داری نداشت. طول ساقچه بذور حاصل از مزرعه با الگوی کشت یک ردیف مرزه+یک ردیف شنبلیله (cm 9.207) بیش ترین مقدار را داشت در حالی که بین طول ساقچه بذور حاصل از همین الگوی کشت در حالت 24 ساعت فرسودگی و 72 ساعت اختلاف معنی داری مشاهده نشد. کم ترین طول ریشچه از بذور حاصل از کشت خالص شنبلیله و 72 ساعت فرسودگی بدست آمد. بیش ترین مقدار وزن تر و خشک گیاهچه از بذور حاصل از مزرعه با الگوی کشت مخلوط یک ردیف مرزه+یک ردیف شنبلیله در حالت شاهد و بدون فرسودگی حاصل شد و با اعمال 24 و 72 ساعت شاخص های وزن تر و خشک گیاهچه کاهش یافت. الگوی کشت یک ردیف مرزه+ یک ردیف شنبلیله بیشترین مقدار شاخص های جوانه نی را مخصوصا در 24 ساعت فرسودگی به خود اختصاص داد.