بررسی کیفیت محیط های شهری و میزان زیست پذیری شهرها

یکی از مفاهیمی که امروزه توجه زیادی را به خود جلب کرده، حوزه ای از مسائل زندگی انسان است که از آن به کیفیت زندگی تعبیر می شود. از کیفیت زندگی، تعاریف متعددی ارائه شده است. کیفیت را شادمانی فردی یا رضایت مندی از زندگی و محیط، نیازها و امیال و هم چنین دیگر فاکتورهای محسوس و نامحسوس- که خرسندی کلی را تعیین می کند می داند. زیست پذیری در معنای اصلی خود به مفهوم دستیابی به قابلیت های زندگی است و درواقع همان مفهوم دستیابی به کیفیت برنامه ریزی شهری خوب یا مکان پایدار است. به طور کلی چهارچوب مفهومی عمومی در ارتباط با زیست پذیری، کیفیت زندگی و بهزیستی مورد پذیرش قرار نگرفته است. در واقع در مورد اینکه زیست پذیری چیست و چگونه اندازه گیری می شود توافق وجود ندارد. مفاهیم زیست پذیری، قابلیت زندگی، کیفیت محیط زندگی، کیفیت زندگی، رفاه، رضایت مندی و غیره دارای همپوشانی بوده و اغلب در معانی مشابه به کار می روند. رشد و گسترش ابعاد فیزیکی و اجتماعی شهرها، ناشی از افزایش جمعیت شهری، تأثیرات قابل توجّه و در عین حال اجتناب ناپذیری را بر زندگی شهری گذاشته است. این تاثیرات طیف وسیعی از معضلات و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و نابسامانی های کالبدی - فیزیکی را شامل می شود؛ ضمن اینکه هر یک از ابعاد مذکور در ارتباط متقابل، یکدیگر را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. آنچه که در این بین از اهمّیت فوق العاده ای برخوردار است روابط انسان ها در ابعاد کمی و کیفی آن است. دیگر هم چون گذشته از روابط گرم و صمیمی ساکنان محله های شهری خبری نیست و روابط انسان ها فقط در قالب های رسمی، کاری و اداری تعریف می شود؛ که این خود بر مشکلات موجود دامن می زند و هم می تواند منشأ بسیاری از مسائل اجتماعی و روانی دیگر باشد و البته این موضوع در شهرهای بزرگ نمود بیش تری داشته و دارد. روابط چهره به چهره، احساس تعلّق، روابط اجتماعی و... از ویژگی های خاصّ این محلّات بود که بعضاً در تعریف اجتماعات محله ای از همین ویژگی ها نام برده می شود.