محبوبترین نویسندگان :
نویسندگان مقالات پربازدید :
کنگره ملی علوم انسانی
جزئیات رویداد
همایش ، رویداد ، ژورنال
اینستاگرام تی پی بین
حوزه های تحت پوشش رویداد

  • ملاحظاتی نقادانه درباره دو مفهوم علم دینی و علم بومی

    نویسندگان :
    کلمات کلیدی :
    جزئیات بیشتر مقاله
    • تاریخ ارائه: 1385/01/01
    • تاریخ انتشار در تی پی بین: 1385/01/01
    • تعداد بازدید: 829
    • تعداد پرسش و پاسخ ها: 0
    • شماره تماس دبیرخانه رویداد: -
    مقاله حاضر متشکل از سه بخش اصلی است. در بخش نخست با بهره گیری از شماری از تفکیکهای فلسفی، منطقی و تجربی، دیدگاههای پوزیتیویستی و هرمنیوتیستی درباره علم و فناوری که طی دو قرن اخیر از دامنه تاثیر زیادی برخوردار بوده اند نقادی می شود. از رهگذر این نقادی توضیح داده می شود که برخلاف نظر پوزیتویستها، اولا همه علوم به فیزیک و ریاضی قابل تحویل نیستند و ثانیا علم و فناوری از سنخ واحدی به شمار نمی آیند و بر خلاف نظر هرمنیوتیستها، اولا علوم انسانی و اجتماعی تافته ای بکلی جدا بافته از علوم فیزیکی و زیستی نیستند و ثانیا فناوری برخلاف علم، فاقد ذات و جوهر (در اصطلاح فلسفی) است. در بخش دوم با استفاده از نتایج به دست آمده در نخستین بخش به توضیح این نکته پرداخته می شود که علم و فناوری علی رغم ارتباط بسیار نزدیکی که با یکدیگر دارند از جهات مهمی از هم متمایزند. همین تمایزهای اساسی منجر به آن می شود که محصول تکاپوهای علمی واجد خصلت کلیت و عمومیت باشد، حال آنکه فراورده های تکنولوژیک رنگ ظرف و زمینه های محلی را به خود می گیرد. به همین منوال در حالیکه در علوم کوشش می شود تا از تأثیرات ناشی از نظامهای ارزشی یا ایدئولوژیک تا حد امکان احتراز شود، در حوزه فناوری آموزه های حاصل از ارزشها از اهمیت بسیار برخوردارند. در سومین و آخرین بخش مقاله با ارائه توضیحات بیشتر درباره شباهتها و تفاوتهای علوم انسانی و اجتماعی با علوم فیزیکی و زیستی، بر این نکته تاکید می شود که علوم انسانی و اجتماعی دارای خصلتی دوگانه اند: این علوم از یکسو «علم» محسوب می شوند و از سوی دیگر «فناوری» به شمار می آیند. این خصلت دوگانه موجب می شود که امکان عام تولید فناوری های انسانی-اجتماعی بومی و حتی دینی موجود باشد. اما این نکته در عین حال در بردارنده دو نتیجه بسیار مهم است؛ نخست آنکه «علم دینی» یا «علم بومی» مفاهیمی سازگار نیستند ودیگر آنکه استفاده از امکان عام تولید «فناوری های انسانی- اجتماعی بومی یا احیاناً دینی»به منظور دستیابی به محصولات و فراورده های خاص، نیازمند شناخت دقیق از ظرفیتها و استعداد های محیط ها و زمینه های معین است و در غیاب این درک دقیق، این احتمال قوت می یابد که کوششهایی که در این قلمرو صورت می گیرد و سرمایه گذاری هایی که به انجام می رسد، ضایع و تباه گردد یا نتایج نامطلوب و خلاف انتظار به بار آورد.

سوال خود را در مورد این مقاله مطرح نمایید :

با انتخاب دکمه ثبت پرسش، موافقت خود را با قوانین انتشار محتوا در وبسایت تی پی بین اعلام می کنم
مقالات جدیدترین رویدادها
مقالات جدیدترین ژورنال ها