بررسی اثر وانادیل سولفات خوراکی بر فراساختار سلول های بتای پانکراس موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین

روش بررسی: دیابت در موش های صحرایی ویستار بوسیله تزریق داخل سیاه رگی چهل میلیگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن از استرپتوزوتوسین ایجاد گردید. معادل محلول تزریقی در گروه دیابتی، نرمال سالین به داخل سیاهرگ دم موش های گروه شم تزریق شد. حیوانات به دوگروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. وانادیل سولفات به آب آشامیدنی گروه های مداخله با غلظت نیم میلیگرم بر میلی لیتر به مدت یک هفته و سپس یک میلی گرم بر میلی لیتر تا سه ماه اضافه گردید. گروه های کنترل در این دوره زمانی آب معمولی دریافت کردند. حیوانات مورد مطالعه به مدت دو ماه نگهداری و سپس کشته شدند. جزایر لانگرهانس پانکراس توسط هضم کلاژنی از بخش برون ریز جدا، در گلوتار آلدئید تثبیت و فراساختار سلول های بتا در برش های نازک توسط میکروسکوپ الکترونی مورد مطالعه قرار گرفت.

یافته ها: وانادیل سولفات منجر به بهبود علایم دیابت از جمله کاهش قند پلاسما و آب مصرفی در موش های دیابتی شد. موش های دیابتی کنترل در طول مطالعه دیابتی باقی ماندند. تغییری در وضعیت قند پلاسما و آب مصرفی در موش های گروه شم دیده نشد. بررسی فرا ساختار سلول های بتای پانکراس موش های دیابتی معالجه شده در میکروسکوپ الکترونی بیانگر سلول های سالم با توزیع کروماتین طبیعی، شبکه اندوپلاسمی خشن توسعه یافته، افزایش گرانول های سیتوپلاسمی نابالغ و نداشتن هیچ نوع علامتی دال بر آسیب سلولی بود. انفیلتراسیون لنفوسیتی در جزایر لانگرهانس گروه مداخله مشاهده نگردید. در جزایر گروه دیابت کنترل انفیلتراسیون لنفوسیتی و در سلول های بتا، سیتوپلاسم واکوئله، پیکنوزیس هسته و علائم مرگ سلولی نظیر نکروز دیده شد. در گروه شم معالجه شده تغییر خاصی جز افزایش گرانول های سیتوپلاسمی دیده نشد.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه بهبود علایم دیابت در موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین در اثر معالجه با وانادیل سولفات با حفظ فراساختار سلول های بتای پانکراس همراه است.