بررسی و مقایسه برخی از جنبه های مهارت واج شناختی در دو روش کل خوانی و آوایی دانش آموزان دختر پایه اول

هدف: آگاهی واج شناسی یکی از مهارت های فرازبانی است و به آگاهی فرد از صداهای سازنده کلمه اطلاق می گردد. این توانایی یکی از پیش نیازهای ضروری برای یادگیری و کسب مهارت در خواندن محسوب می شود و  بسیاری از محققان به وجود رابطه ای دو سویه بین این مهارت و خواندن اشاره دارند در پژوهش حاضر، سطح آگاهی واج شناسی در دانش آموزان دختر طبیعی پایه اول شهرستان های اصفهان و شاهین شهر که به دو شیوه مرسوم یادگیری خواندن در سیستم آموزشی ایران-روش کل خوانی و روش آوایی-تحت آموزش قرار گرفته بودند، تعیین گردید.

روش بررسی: این پژوهش مقطعی بوده و به شیوه توصیفی-تحلیل بر روی 106 نفر از دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان های اصفهان و شاهین شهر که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، صورت پذیرفت که تعداد 51 نفر از این دانش آموزان به شیوه آوایی و بقیه یعنی 55 نفر دیگر به شیوه کل خوانی آموزش دیده بودند. نحوه انتخاب آزمودنی ها به این صورت بود که پس از حصول اطمینان از اینکه این دانش آموزان مبتلا به اختلالات گویایی، مشکلات بینایی، اختلالات خواندن، اختلالات یادگیری و اعصاب مغزی کرانیال نبودند تحت آزمون آگاهی واج شناسی قرار می گرفتند و پس از انجام آزمون، امتیازات کودکان ثبت می گردید. در نهایت تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss و آزمون t صورت پذیرفت.

یافته ها: میانگین امتیازات در آزمون آگاهی واج شناسی در دو روش آوایی و کل خوانی در کودکان دختر پایه اول به ترتیب عبارت بود از 51.98 و 57.46. تفاوت میانگین این دو گروه به لحاظ آماری معنادار می باشد. (p=0.047) همچنین از میان خرده آزمون های آگاهی واج شناسی امتیاز میانگین خرده آزمون حذف واج آغازین در دو روش خواندن (کل خوانی و آوایی) به ترتیب شامل 4.84 و 3.33 بود که حاکی از معنادار بودن تفاوت بین میانگین ها داشت (p=0.001). در بقیه خرده آزمون ها تفاوت معناداری مشاهده نگردید.

نتیجه گیری: نتایجی که در این پژوهش کسب شد نشان داد بین میانگین امتیاز کل آگاهی واج شناسی با روش خواندن ارتباط معناداری وجود دارد و همچنین از بین خرده آزمون های آگاهی واج شناسی فقط بین امتیاز حذف آغازین در دو روش کل خوانی و آوایی تفاوت معناداری وجود دارد. به علت اهمیت بالای آگاهی واج شناسی به عنوان پیش بینی کننده توانایی خواندن در سال های بعد لزوم انجام تحقیقات بیشتر از این دست بسیار احساس می گردد.