ارزیابی و تعیین خودروی ملاک طرح هندسی در آیین نامه راه ها در خصوص طراحی خطوط کمکی در سربالایی و خروجی های اضطراری بر اساس خودروهای موجود در کشور

در ﻧﻮاﺣﻰ کﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻰ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺴﯿﺮ راه، ﺗﻌﯿﯿﻦ کﻨﻨﺪه ﺷﯿﺐ ﻃﻮﻟﻰ آن اﺳﺖ. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﻨﯽ و اﻗﺘﺼﺎدى ﺷﯿﺐ ﻫﺎى ﻃﻮﻟﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاى ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺑﻬﯿﻨﻪ، ﺿﺮورى اﺳﺖ. ازدﯾﺎد ﺷﯿﺐ ﻃﻮﻟﻰ راه، ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺸکﻼتی شامل: اﻟﻒ) کﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮکﺖ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ، ﺑﻪ وﯾﮋه وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ ب) کﺎﻫﺶ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ راه در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ پ) اﻓﺰاﯾﺶ آﻟﻮدﮔﻰ (ﺻﺪا و ﻫﻮا ) در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ ت) ﻟﻐﺰش ﺣﺮکﺖ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ در ﺷﯿﺐ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮف و ﯾﺨﺒﻨﺪان ث) کﺎﻫﺶ اﯾﻤﻨﻰ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻫﺎى واﻗﻊ در ﺷﯿﺐ ج) اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺼﺎدف را به همراه دارد. لذا ﻣﻘﺪار ﺷﯿﺐ ﻃﻮﻟﻰ راه، ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﻰ ﻋﺎﻣﻞ کﻨﺘﺮلکﻨﻨﺪه ﻃﺮح ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠکﻪ ﻻزم اﺳﺖ کﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺪار ﺷﯿﺐ، ﻃﻮل آن ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﻃﻮل ﺷﯿﺐ ﺑﺮ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ، کﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺖ دﻫﻰ و ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮکﺖ، اﺛﺮ ﻣﻰ ﮔﺬارد. در ﻣﻮرد آزادراه ﻫﺎ، ﺑﺰرﮔﺮاه ﻫﺎ و راه ﻫﺎى اﺻﻠﻰ ﺟﺪا ﺷﺪه کﻪ ﺣﺠﻢ ﺗﺮاﻓﯿک در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ، لزوم پیش ﺑﯿﻨﻰ ﯾک ﺧﻂ اﺿﺎﻓﻰ را اﯾﺠﺎب می کند، ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ داده ﺷﺪه و ﯾﺎ از ﯾک ﺧﻂ اﺿﺎﻓﻰ در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻮرد راه اﺻﻠﻰ دو ﺧﻄﻪ کﻪ ﺗﺮاﻓﯿک وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺘﻮان ﻃﻮل ﺷﯿﺐ را کﻤﺘﺮ از ﻃﻮل ﺑﺤﺮاﻧﻰ اﺧﺘﯿﺎر کﺮد ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ از ﺧﻂ اﺿﺎﻓﻰ در ﺳﺮﺑﺎﻻﯾﻰ (خط سربالایی) استفاده شود. با توجه به مطالعات میدانی و بررسی های صورت گرفته نتایج تحلیل توان به ظرفیت و ابعاد هندسی وسایل نقلیه سنگین نشان می دهد که خودروی کشنده هوو ملاک طراحی خطوط اضافه در سربالایی راه ها و خودروی ولوو 460fh  خودروی ملاک طرح در طراحی خروجی های اضطراری می باشد.