بررسی تنوع عملکردی در معماری مساجد ایران

دین اسلام یک دین الهی است که توسط خاتم پیامبران برای مسلمانان آورده شده است و تمامی جنبه های زندگی را در برمی گیرد. این موضوع خود را در بنایی هم چون مسجد به ظهور می رساند. مسجد در صدر اسلام به عنوان اولین و با اهمیت ترین نهاد اجتماعی دارای وظایف و کارکردهای چندی بوده به گونه ای که افزون بر مهم ترین کارکرد آن- عبادت- فعالیت های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی نیز در آن جریان داشته است و مساجد فعالیت های گسترده تری از فعالیت های غیرعبادی یافتند. به نحوی که مسجد را شامل بسیاری از عملکردهای مختلف ساخته اند. اما با گذشت زمان، بسیاری از این عملکردها خود را مستلزم فضایی مستقل دانسته و از مساجد تفکیک شدند. حال این سوال مطرح است که با وجود استقلال فضایی چگونه می توان مجددا پیوند میان عملکردها با مساجد را برقرار نمود. این مقاله سعی بر آن دارد با مطالعات کتابخانه ای و بررسی نمونه های موردی به روش تجربی به تحلیل روش های رسیدن به تعامل عملکردی در این بناها پرداخته و به مجموعه ای از راهبردهای دستیابی به تعامل عملکردی بین مساجد و سایر فضاها دست یابد.