بررسی تناقضات آراء غزالی پیرامون زن در دو جایگاه انسان و همسر

زنان به عنوان نیمی از جامعه بشری و یکی از دو رکن پدیدآورنده بنیان خانواده، همواره مورد توجه دانشمندان و نظریه پردازان مکاتب گوناگون قرار گرفته اند. در جهان اسلام به مسأله زن، در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، فقهی و غیره پرداخته شده است. این مقاله در صدد است از میان فیلسوفان و اندیشمندان مسلمان، نظریات محمد غزالی را پیرامون زن بررسی کند و جایگاه زن را در انسان شناسی وی تبیین و سپس نقد نماید تا هماهنگی یا نا هماهنگی نظریات وی در دو مقوله ی انسان و زن روشن گردد. غزالی در خلال آثار اخلاقی خود به مبحث زن و جایگاه و قدر و ارزش او، پرداخته است. نقش زن به عنوان همسر بیش ترین نمود را در آثار او دارد و نقش مادر یا زن بدون هیچ نسبت اضافه به غیر، نمودی ناچیز و بسیار اندک دارد. او وقتی به جایگاه و حقوق زن در مقام همسر می پردازد، وی را کم ارزش تر از مرد و فاقد حقوق متساوی با او می پندارد. غزالی زنان را فاقد استعداد رشد و تعالی معنوی و ذاتاٌ واجد خصایل و صفات اخلاقی ناشایست می داند. این در حالی است که او در مباحث انسان شناسی اش اذعان می کند که روح همه انسان ها از عالم الوهی و علوی نشأت گرفته و به دلیل آنکه نفخه ایی از روح قدسی خداوند است، اشرف مخلوقات و نمایانگر حق تعالی است.