بررسی عوامل اجتماعی موثر بر مدارای اجتماعی (مورد مطالعه: گروه های قومی ساکن اهواز)

زمینه و هدف: در جوامع گذشته، تنوع فرهنگ ها، زبان و اقوام و هم چنین دیگر عناصر زندگی اجتماعی کمتر بود و تحمل تفاوت ها و عقاید یکدیگر مساله مهمی به حساب نمی آمد؛ اما با رشد و گسترش فزاینده ارتباطات در همه زمینه ها، از سویی تنوع فرهنگی، قومی، زبانی و اعتقادی بیش تر شده و از سوی دیگر، میزان تعاملات و برخورد افراد دوچندان شده است. مسئله همزیستی در تاریخ بشر، هیچ گاه به گستردگی امروز محل بحث و مناقشه نبوده است؛ زیرا آدمیان هرگز ضرورت تفاوت را چنین ملموس و گسترده به صورت رویارویی هر روزه با دیگربودگی تجربه نکرده بودند. مدارا و احترام به دیگران، عاملی است که همزیستی مسالمت آمیز افراد را ممکن می سازد. در جامعه ای که به لحاظ قومی، زبانی، مذهبی و دینی از تنوع بالایی برخوردار است، لزوم مدارابه عنوان شاخصی برای وجود تنوع اجتماعی، بیش از پیش احساس می شود. ضعف مدارا و نبود احترام به دیگرانِ متفاوت، به ویژه از سوی افرادی که توان اجبار بیشتری در اختیار دارند (در خانواده ایرانی، پدر و بزرگ ترها)، می تواند تمایل به ترک گروه را تقویت کند و منجر به آن شود که افراد در جریان زندگی، دوری از خانواده را به زندگی در کنار آن ترجیح دهند. از سوی دیگر، دوری از خانواده، کاهش نظارت و هم چنین دلسردی از خانواده می تواند یکی از مهم ترین دلایل گرایش به انحرافات اجتماعی باشد. هم چنین نبود مدارا با دیگرانِ متفاوت، در صورتی که نتوانند گروه را ترک کنند، منجر به زندگی نمایشی و عدم صداقت در تعاملات درون گروه می شود. پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر مدارای اجتماعی در گروه های قومی شهر اهواز پرداخته است.

روش تحقیق: روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی و پیمایشی است که ضمن انجام عملیات میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه تحقیق حاضر قومیت های مختلف شهرستان اهواز می باشد. روش پیمایش با طراحی پرسشنام های که شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه شهر اهواز در آن لحاظ شده باشد انتخاب شده است. داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار 23-spss تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: رابطه معناداری بین دو متغیر سن و مدارای اجتماعی وجود ندارد. رابطه معناداری بین دو متغیر جنسیت و مدارای اجتماعی وجود ندارد. رابطه معناداری بین دو متغیر سطح تحصیلات و مدارای اجتماعی وجود ندارد. رابطه معناداری بین دو متغیر وضعیت تاهل و مدارای اجتماعی وجود ندارد. رابطه منفی معناداری بین دو متغیر پایگاه اجتماعی- اقتصادی (بعد عینی) و مدارای اجتماعی وجود دارد. رابطه معناداری بین دو متغیر پایگاه اجتماعی-اقتصادی (بعد ذهنی) و مدارای اجتماعی وجود دارد. لذا رابطه معناداری بین دو متغیر مشارکت سیاسی و مدارای اجتماعی وجود دارد. رابطه معناداری بین دو متغیر همگرایی گروهی و مدارای اجتماعی وجود دارد.

نتیجه گیری: ویژگی های شخصی و سطح تحصیلات افراد نمی تواند مدارای اجتماعی آن ها را پیش بینی و تحت تاثیر قرار دهد. اما متغیرهایی از قبیل پایگاه اجتماعی، مشارکت سیاسی، و همگرایی گروهی با مدارای اجتماعی رابطه دارند و باید بیشتر مورد تاکید و توجه قرار گیرند.