شناسایی عوامل، اثرات، ارتباط ها، فرایندها و اولویت گذاری فشارها با رویکرد dpsirبه منظور برنامه ریزی مدیریت حوزه آبخیر بنکوه با مشارکت ذینفعان محلی

آبخیز بنکوه از حوضه های مهم و در عین حال بحرانی از نظر تغییرات مدیریت اراضی همچون تخریب مراتع، اقدامات کشاورزی نامناسب و غیراصولی و توسعه ناپایدار به ویژه در اراضی شیب دار و مناطق کوهستانی به شمار می رود. بنابراین به منظور غلبه بر مشکلات حوضه، کاهش فشارها و بهبود وضعیت سیستم ارائه راهکارهای مختلف ضروری به نظر میرسد. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از رویکرد dpsir به شناسایی مشکلات حوضه و روابط علت و معلولی بین عوامل تأثیر گذار بر وضعیت حوزه آبخیز بنکوه با مشارکت ذینفعان محلی پرداخته شد. سپس با استفاده از نتایج کارگاه ها و همچنین جلسات و نظرات کارشناسان، فشارها از لحاظ اهمیت و فراوانی آن ها در وضعیت های مختلف اولویت بندی شدند. در نهایت با توجه به امتیاز هر راهکار از فشار مربوطه و فراوانی راهکارها در هر فشار، راهکارها بر اساس اهمیت اولویت بندی شدند. نتایج حاصل از تحلیل رویکرد dpsir نشان داد، مهمترین فشارهای دخیل در حوزه آبخیز بنکوه، تصرف و تغییر کاربری اراضی و از بین بردن پوشش گیاهی و همچنین بهره برداری بیش از حد ظرفیت منابع آب (سطحی و زیرزمینی) هستند. شایان ذکر است، راهکارهای عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات، اصلاح بیولوژیکی مراتع و فرهنگ سازی و آموزش گردشگران و مردم محلی از بین راهکارهای پیشنهادی رتبه های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند. بنابراین به منظور مدیریت بهتر حوزه های آبخیز و دست-یابی به توسعه پایدار باید به راهکارهای عملیات بیومکانیکی جهت ذخیره نزولات، اصلاح بیولوژیکی مراتع و فرهنگ سازی و آموزش گردشگران و مردم محلی بیشتر از راهکارهای دیگر توجه شود و در دستور کار مدیران و برنامه-ریزان قرار گیرد و نتایج آن مورد پایش و ارزشیابی قرار گیرد.