بررسی رمان «شب ملخ» با رویکرد ساختگرایی تکوینی

مقاله بررسی رمان «شب ملخ» با رویکرد ساختگرایی تکوینی

این پژوهش به بررسی رمان «شب ملخ» نوشته جواد مجابی بر اساس رویکرد ساخت گرایی تکوینی می پردازد. در میان جامعه شناسان ادبیات، لوسین گلدمن با استفاده از آموخته های مکتب لوکاچ توانست شیوه ای جدید به نام «ساخت گرایی تکوینی» معرفی کند؛ این شیوه در عین پرداختن به محتوای اثر از صورت آن نیز غافل نمی ماند. یکی از اتفاقات مهم در جامعه بعد از انقلاب ایران جنگ تحمیلی است. با وقوع جنگ بسیاری از ساختارهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران تغییر کرد. از آن جمله می توان به پیدایش گونه ای از رمان به نام «رمان جنگ» اشاره کرد. تحلیل جامعه شناختی حاضر در پی یافتن بازتاب های جنگ در یکی از این رمان هاست. بر اساس داده ها موجود، نویسنده در این رمان بنابر جهان بینی و خاستگاه اجتماعی خاص خود بر کارکردهای منفی جنگ تاکید دارد. در این رمان تقابل با جامعه جنگزده و نظام و سیستمی که مسبب این جنگ است، دیده می شود. مجابی در شب ملخ نماینده طبقه نویسندگانی است که دل بستگی ای به ارزش های انقلابی ندارند و جنگ را به هر دلیل نامبارک می دانند. ساختار رمان شب ملخ اگر چه در پیوند با عناصر سازنده خود، منسجم است؛ اما به تبعیت از ساختار جامعه آشفته است؛ این آشفتگی هم در ساخت بیرونی این رمان و هم در ساخت درونی آن دیده می شود.