مطالعه و بررسی ساختار کالبدی فضای باغ ایرانی در دوران تیموری

مقاله مطالعه و بررسی ساختار کالبدی فضای باغ ایرانی در دوران تیموری

باغ پدیده ای سودمند است که اندیشه های کمال گرا بدان مفهوم و ساختار کالبدی بخشیده است. کالبدی که به روشنی از آن می توان دریافت، خواهان برساختن بهشتی بوده است. بسیاری از پژوهشگران باغ ایرانی ساختار کالبدی آن را با اتکا بر یافته های باستانی سفالین که دارای نقوشی نمادین از باغ های 4 بخشی است و هم چنین بر اساس بقایای باغ باستانی پاسارگاد، به گونه ای 4 بخشی و چلیپایی معرفی نموده اند. به باور بسیاری از محققین (هرتسفلدو...) نقش چلیپایی در هنر ایران باستان برگرفته از تفکر و باوری است که از تلاقی 4 رود و تقسیم جهان بر 4 بخش خشکی می نموده است و به نظرمی آید چنین نگرشی اساس و بنیان باغ های 4 بخشی ایرانی را به وجود آورده است. باغ ایرانی به نظام یافتگی شکلی و هندسی و حکمت متعالی توجه دارد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی ساختار فیزیکی و کالبدی باغ های دوره تیموری است تا این که محتوای این مطالعات، گامی در جهت مطالعات بیشتر در این زمینه است. در این راستا با رویکرد توصیفی تاریخی، مروری به شناخت عناصر شکل دهنده باغ های دوره تیموری شباهت ها و تفاوت ها در این باغ ها با دوره های زمانی متفاوت پرداخته می شود. در این پژوهش با بررسی باغ های تیموری در مورد هندسه باغ، مشخص گردید که در دوره تیموری باغ های ایرانی فاقد هندسه مشخص بوده اند. هم چنین مطالعه درزمینه باغ ایرانی نشان می دهد که باغ های تیموری بسیار وسیع با دیوارهای بلند بودند. در وسط هر دیوار سر در مزین به کاشی کاری های آبی و طلایی احداث می کردند و در گوشه دیوارها کاخ های چندطبقه با کاشی های رنگین بنا می کردند. در مرکز باغ تپه ای مرتفع می ساختند. فراز این تپه فضای مسطحی بود که با دیوارهای چوبی محصور می کردند. در داخل این حصارها چندین باغ زیبا بنا می کردند.