ژئوشیمی و کانی شناسی رسوبات نمکی دشت تبریز جنوب حوضه دریاچه ارومیه، منطقه گوگان

مقاله ژئوشیمی و کانی شناسی رسوبات نمکی دشت تبریز جنوب حوضه دریاچه ارومیه، منطقه گوگان

منطقه مورد مطالعه بخشی از دشت نمکی تبریز در جنوب دریاچه ارومیه بین شهرهای گوگان- داشکسن قرار دارد. سطح دشت تبریز شامل حوضچه های نمکی، ساخت تیپی، درزهای عمیق، تپه های کوچک گلی، پوشش لایه نمکی، رس های ژیپس دار، کانال های رودخانه ای و پوشش گیاهی وجود دارد. بر اساس مطالعات میکروسکوپی ذرات موجود در رسوبات ژیپس، نمک، رس و ذرات خرده سنگ منشاء ولکانیک، آهک، چرت در اشکال مختلف شامل سوزنی، کروی، دوکی، کپسولی می باشد. مطالعات کانی شناسی با روش پراش اشعه ایکس (xrd) کانی های هالیت، ژیپس،کوارتز، فلدسپات، آلبیت، آنورتیت، کائولنیت، کلریت، ایلیت، کائولنیت تعیین شده است. ترکیب شیمیایی رسوبات با روش فلورانس پراش ایکس و طیف سنجی جرمی تابشی  (xrf, icp-ms)، در کل 56 عنصر شامل اکسیدهای، عناصر کمیاب نادر و خاکی تعیین شده است.

بر اساس تفسیر نسبت داده های ژئوشیمیایی، رسوبات منطقه از نوع رس با محتوای نمک و ژیپس می باشد و سنگ منشاء موثر در تشکیل این رسوبات، سیلیسی کلاستیک های قدیمی و سنگ آذرین فلسیک می باشد. عناصر شیمیایی موجود در رسوبات در مقایسه با متوسط شیمی سطح بالای قاره (ucc) عناصر tio₂, cao, na₂o, p₂o₅,mgo,mno,fe₂o₃,ni,cr,cu,th,th,u,sr اشباع شده اند برعکس عناصری مانند k₂o, al₂o₃,sio₂,zr,co,zn,pb تهی شده اند. از عناصر خاکی سبک (lree)  اشباع شده بر عکس عناصر خاکی متوسط و سنگین (mree,hree) تهی شده اند. بی هنجاری عناصر خاکی مانند ce/ce*=4.90,  eu/eu*=0.21 و زمان تشکیل رسوبات را محیط اکسیدان نشان می دهد.