بررسی روابط پویا و متقابل انتشار دی اکسید کربن، مخارج بخش سلامت و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: سه گروه منتخب از کشورهای دارای hdi متفاوت)

هدف از این مقاله بررسی روابط پویا میان متغیرهای انتشار دی اکسید کربن، رشد اقتصادی و مخارج بخش سلامت در دوره ی زمانی 1990-2014 بین سه مجموعه منتخب از کشورهای دارای شاخص های توسعه انسانی (hdi) متفاوت، با استفاده از داده های پانل می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه با بکارگیری روش گشتاورهای تعمیم یافته (gmm) و برآورد سه معادله برای هر مجموعه منتخب از کشورها، نشان می دهند که در مجموعه کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بسیار بالا، روابطی دوسویه و متقابل میان هرسه متغیر فوق و در هرسه معادله وجود دارد. این درحالیست که در مجموعه منتخب کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بالا تنها میان متغیرهای انتشار دی اکسیدکرین با رشد اقتصادی و متغیرهای مخارج بخش سلامت با رشد اقتصادی روابط دوسویه دیده می شود و در مجموعه منتخب کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی متوسط و پایین تنها میان متغیرهای مخارج بخش سلامت و رشد اقتصادی ارتباط دو سویه وجود دارد. می‌توان چنین نتیجه گرفت که هر چه توسعه یافتگی یک کشور به لحاظ شاخص توسعه انسانی بالاتر باشد، عملکرد و روابط میان متغیرها واقعی تر بوده و مبانی تئوریک را بهتر به نمایش می گذارند. همچنین نتایج مبین این است که مخارج صرف شده بر بخش سلامت و کاهش انتشار دی اکسید کربن منجر به افزایش رشد اقتصادی خواهد شد.