اصل صلاحیت شخصی مبتنی بر تابعیت مجنی علیه در حقوق کیفری ایران

اصل صلاحیت شخصی، یکی از مهم‌ترین اصول صلاحیت فرا سرزمینی است که کشور متبوع مجرم یا مجنی علیه با تکیه بر عنصر تابعیت برای خود حق رسیدگی به جرائم واقع در خارج از کشور را قائل می‌باشد. در حقوق کیفری ایران تا قبل از تصویب قانون مجازات سال 1392 تنها اصل صلاحیت شخصی مبتنی بر تابعیت مجرم، آنهم بدون توجه به برخی اصول مهم حقوق جزای بین‌الملل پذیرفته شده بود. خوشبختانه با تصویب قانون سال 1392، گامهای بزرگی در زمینه‌ی تطبیق اصل صلاحیت شخصی با اصول پذیرفته شده در حقوق جزای بین ‌الملل برداشته شد. از جمله این تحولات؛ می‌توان به پذیرش منع محاکمه ی مجدد و صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه اشاره کرد. با این وجود، در این قانون نیز شاهد کاستیهایی ازجمله عدم پذیرش قاعده ی منع محاکمه مجدد در جرائم شرعی میباشیم که علت آن، اجتناب قانون‌ گذار از مخالفت با اصول و موازین اسلامی است. در حالیکه در این نوشتار بصورت کتابخانه‌ای و با روش توصیفی-تحلیلی پس از تبیین نقاط ضعف و قدرت قانون مجازات سال 1392 با توجه به اسناد بین‌المللی، به تشریح مقررات جدید درخصوص صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه پرداخته شده است.