بررسی پیرامون مواد 47 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک

برخلاف املاک که ثبت آنها الزامی است و سازمان ثبت و متصرفین به عنوان مالکیت و قائم مقام آنان مکلف به ثبت کلیه اموال غیر منقول می باشد، ثبت اسناد اختیاری است و اشخاص می توانند از ثبت معاملات و قرار داد ها و تعهدات خود در دفاتر اسناد رسمی خودداری نمایند مگر در مواردی چند و ذیلاً آن موارد بیان می شود:  ماده 46 قانون ثبت می گوید": ثبت اسناد اختیاری است مگر در موارد ذیل :

1-کلیه عقود و معاملات راجع به عین یا منافع املاکی که قبلاً در دفتر املاک ثبت شده باشد

2-کلیه معاملات راجع به حقوقی که قبلاً در دفتر املاک ثبت شده

 از این ماده استفاده می شود که هر عین یا منفعت یا حقی (مانند حق ارتفاق) که در دفتر املاک ثبت شده باشد، معاملات و عقود راجع به آن باید در دفتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت شود زیرا در غیر این صورت نقل و انتقال در دفتر املاک ثبت نمی گردد و منتقل الیه مالک شناخته نمی شود. در مورد این ماده فرقی نیست بین جایی که دفتر اسناد رسمی و اداره ثبت در آنجا هست و جایی که فاقد اداره ثبت و دفتر اسناد رسمی است. یعنی معامله کننده باید به محلی برود که در آنجا دفتر خانه وجود دارد و معامله را در دفتر اسناد رسمی انجام دهد و نمیتواند به عذر نبود دفتر اسناد رسمی در محل، از ثبت سند و انجام معامله به طور رسمی خود داری کند. همچنین در این ماده لزوم ثبت سند مشروط به اعلام وزارت دادگستری.