پیدایش کوی های مسکونی در دوره ی پهلوی دوم؛ مطالعه موردی کوی نارمک

عرصه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران شاهد تحولات وسیعی در دوران پهلوی بودند. این تحولات، اثرات فرهنگی، جمعیتی و کالبدی وسیعی بر جای گذاشتند. در این دوره، تمرکزگرایی، مهاجرت سیاست های توسعه موجب رشد فزاینده جمعیت تهران شدند و به این ترتیب کمبود مسکن و گرانی زمین در پایتخت پدید آمد. در چنین شرایطی، کوی های مسکونی متعددی با بهره گیری از اصول معماری و شهرسازی نوین در اطراف تهران ساخته شدند که پیش از این سابقه نداشتند. با این وصف این پژوهش بر آن است که مشخص نماید چه عواملی منجر به شکل گیری این رهیافت تازه شدند؟ و در ادامه به بررسی چگونگی شکل گیری کوی مسکونی نارمک پرداخته شده است. در انجام این پژوهش از روش تحقیق تفسیری- تاریخی و روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده گردید و هم چنین کیفیت محیط شهری محله نارمک از دیدگاه ساکنین به وسیله پرسش نامه مورد سنجش قرار گرفته است و در ادامه و با بررسی نقش احتمالی حامیان و مخاطبان کوی ها، حکومت، مردم و معماران اضلاع نقش آفرین در پیدایش این رهیافت دانسته شده، نقش آن ها در پیدایش و پذیرش این کوی ها مورد کاوش قرار گرفت. مشخص گردید که نوگرایی در دوران پهلوی خصوصیت مشترک و علت همسویی اراده این سه عامل در مسیر پیدایش این کوی ها است و در رسیدن به پاسخ نقشی کلیدی ایفا می کند. این مطالعه نشان داد که همگرایی حکومت، مردم و معماران در یک تحول معماری ضروری است.