معماری؛ ازتعامل در عرصه هنرتا ژرفایش هویت فرهنگی

پیوند میان هویت و فرهنگ چنان عمیق است که اغلب هویت را پدیده ای فرهنگی می دانند. به همین جهت در ترکیب هویت فرهنگی، مقوله پیچیده فرهنگ از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فرهنگ، تمام ابعاد مادی و معنوی زندگی انسان را در بر می گیرد و در شیوه زندگی و ساختارهای فضایی به تصویر کشیده می شود و به مرور به هویت فرهنگی تبدیل می گردد. معماری، نماد و مظهر فرهنگ آدمی در هر دوره تاریخی می باشد و با دیگر عرصه های هنری درگیر است به گونه ای که هر تغییر قابل ملاحظه ای در آگاهی و ادراک هنر با تحولات عمیقی در معماری همراه بوده و این به هم پیوستگی و تعامل، ارتباط انسان ها را با هم و نیز محیط پیرامون شان به شکل عمیقی تحت تاثیر قرار می دهد. مقاله حاضر با روش تحلیل محتوا و استدلال منطقیِ داده ها و اطلاعات گردآوری شده، به ابعاد و مولفه های موثر فرهنگ و هویت فرهنگی از جمله زبان، دیانت و مذهب، نظام اجتماعی، تاریخ و جغرافیای فرهنگی، و ارتباط بین آنها و هنر معماری می پردازد، چرا که معماری به عنوان یک سیستم ارتباطی، با فرهنگ در تعامل است و برای دریافت پیام موجود در آن، باید زمینه فرهنگی ای که معماری در مسیر آن به وجود آمده، مورد شناخت و مطالعه قرارگیرد. آنچه بدست می آید این که تفسیر چند بعدی هویت انسان و بویژه هویت فرهنگی او که بسیاری از عرصه های ذهنی و عینی زندگی را در بر می گیرد در عرصه تعامل هنری، از طریق معماری محقق می گردد و با آن، یک رابطه دوسویه دارد. به گونه ای که تعامل بهتر معماری با سایر هنرها می تواند به ابعاد هویت فرهنگی جامعه، معنای بیشتری بخشیده و موجب تعمیق آن گردد که به تفضیل مورد بحث قرار می گیرد.