مقایسه تاثیر روش های آموزش بهداشت در ارتقای خودآزمایی پستان

زمینه و هدف: سرطان پستان، شایع ترین سرطان در میان زنان است و از هر هفت زن، یک نفر در خطر ابتلا به سرطان پستان قرار دارد. تشخیص زودرس این بیماری در درمان آن بسیار موثر است. یکی از روش های غربالگری سرطان پستان، خودآزمایی پستان (breast self examination: bse) است. با آموزش این روش ساده به زنان، آنان می توانند در 90% موارد توده های سرطانی را در پستان خود تشخیص دهند و بموقع درمان شوند. این مطالعه به منظور بررسی میزان تاثیر روش های آموزشی بر آگاهی، نگرش و عملکرد نسبت به خودآزمایی پستان و مقایسه اثر این روش ها انجام شد.

روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 90 نفر از زنان بالای 40 سال مراجعه کننده به کلینیک شهید کلانتری تهران، در سه گروه 30 نفره مورد پژوهش قرار گرفتند که دو گروه از آنها به روش بحث گروهی و روش ترکیبی (فیلم، سخنرانی، و رو در رو) تحت آموزش bse قرار گرفتند و 30 نفر نیز به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل چهار قسمت مشخصات فردی، سوالات آگاهی، نگرش، عملکرد و یک فهرست کنترل مشاهده ای جهت انجام bse بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری spss و آزمون های آماری پارامتریک (آنالیز واریانس یک طرفه و تی زوج) و ناپارامتریک (ویلکاکسون، کروسکالوالیس، و خی دو) در سطح معنی داری p≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد آموزش با هر دو روش بحث گروهی و ترکیبی، باعث بالا رفتن سطح آگاهی، نگرش و عملکرد زنان در مورد خودآزمایی پستان می شود (p=0.000)؛ همچنین آنالیز واریانس ها نشان داد که سطح آگاهی، نگرش و عملکرد در آزمون نهایی دو گروه تحت آموزش تفاوت معنی داری با گروه شاهد دارد (p=0.000). آزمون همبستگی ارتباط معنی داری را بین مشخصات فردی و kap (آگاهی، نگرش و عملکرد) زنان نشان نداد.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، در مورد اثر آموزش بر سطح آگاهی، نگرش و عمکرد زنان نسبت به bse، استفاده از هر نوع امکانات آموزشی اعم از آموزش فردی، گروهی، روش های سمعی-بصری در مراکز بهداشتی، درمانی مفید می باشد.