نوزایی مراکز شهرهای ایرانی با رویکرد به گردشگری شهری

امروزه مراکز تاریخی شهرها بستری مناسب برای فعالیتهای گردشگری و اقتصادهای فرهنگی و فراغتی محسوب می شوند. در ایران علیرغم پتانسیل های گردشگری بی نظیر، مراکز شهرهای تاریخی فرآیندی از پوسیدگی اقتصادی و متروکه شدن را طی نموده اند. ساکنین محلات قدیمی خود را ترک کرده و ساختمانها تبدیل به کارگاهها، تولیدی ها و انبارها و مراکز تجاری عمده گشته اند. نوزایی مراکز شهری رویکردی جدید در برخورد با مسائل و مشکلات محدوده های مرکزی شهرهاست که بر ایجاد بستر گردشگری، پایداری توسعه و افزایش زیست پذیری در این مراکز تمرکز دارد و در شهرهای مختلف اروپایی از جمله شهرهای بزرگی در بریتانیا تجربه موفقی داشته است. احیاء مراکز شهری با هدف بازگرداندن ساکنین از طبقات متوسط جامعه و جذب بنگاههای اقتصادی و سرمایه گذران به این مراکز در جهت استفاده مجدد از اراضی، بازگرداندن سرزندگی به فضاهای عمومی و جذب فعالیت های اقتصادی نوین بوده است. پژوهش حاضر در نظر دارد تا با بررسی رویکرد نوزایی شهری و مروری بر تجربیات این رویکرد در بازآفرینی هویت تاریخی- گردشگری مراکز شهرها، اصول و رهنمودهایی را در جهت ارتقاء کیفیت مراکز شهرها در ایران ارائه کند. در این مقاله ابتدا مبانی نظری پژوهش شامل مفاهیم گردشگری شهری و نوزایی شهری مورد بررسی قرار گرفته و سپس چالش ها و مشکلات مراکز شهرها در ایران با بررسی سه نمونه موردی واکاوی شده است. در آخر اهداف و رهنمودهای نوزایی مراکز شهرها در ایران ارائه شده است.